Komunikat prasowy

Gwiezdny żłobek kwitnie na obrazku

13 grudnia 2017

Kamera OmegaCAM na VLT Survey Telescope zarejestrowała lśniący obraz gwiezdnego żłobka o nazwie Sharpless 29. Na gigantycznej fotografii można dostrzec wiele astronomicznych zjawiska, w tym kosmiczny pył i obłoki gazu, które odbijają, absorbują i reemitują światło młodych, gorących gwiazd w mgławicy.

Sfotografowany fragment na niebie jest wymieniony w katalogu Sharplessa obszarów H II: międzygwiazdowych obłoków zjonizowanego gazu obfitujących w powstawanie gwiazd. Obszar ten znany jest też jako Sh 2-29, Sharpless 29 i znajduje się około 5500 lat świetlnych od nas w kierunku konstelacji Strzelca, po sąsiedzku z większą Mgławicą Laguna. Zawiera wiele astronomicznych cudów, w tym bardzo aktywny obszar gwiazdotwórczy NGC 6559, mgławicę w centrum zdjęcia.

Ta centralna mgławica jest najbardziej rzucającą siew oczy cechą Sharpless 29. Na przestrzeni o rozmiarach zaledwie kilku lat świetlnych prezentuje spustoszenie, jakie gwiazdy mogą siać, gdy formują się w obłoku międzygwiazdowym. Młode, gorące gwiazdy na zdjęciu nie mają więcej niż dwa miliony lat i wyrzucają strumienie wysokoenergetycznego promieniowania. Energia ta rozgrzewa otaczający gaz i pył, podczas gdy wiatry gwiazdowe powodują erozję i rzeźbienie swojego miejsca narodzin. Mgławica zawiera znaczną pustkę, która została „wykuta” przez energetyczny układ gwiazdy podwójnej. Pustka się rozszerza, powodują, że materia międzygwiazdowa spiętrza się i tworzy czerwone granice o łukowych kształtach.

Gdy międzygwiazdowy gaz i pył są bombardowane przez światło ultrafioletowe od młodych, gorących gwiazd, otrzymana energia powoduje, że zaczynają jasno świecić. Rozmyta czerwona poświata przenikająca przez zdjęcie pochodzi od emisji od gazu wodorowego, z kolei lśniące niebieskie światło jest spowodowane przez odbicie i rozproszenie na małych cząstkach pyłu. Oprócz emisji i odbicia, w obszarze tym zachodzi także absorpcja. Pasma pyłu blokują światło poruszające się w naszą stronę, uniemożliwiając zobaczenie gwiazd poza nimi, a mniejsze pyłowe wąsy tworzą ciemną strukturę włókien w obłokach.

Bogate i zróżnicowane środowisko Sharpless 29 oferuje astronomom feerię fizycznych własności do zbadania. Wzbudzone procesy gwiazdotwórcze, wpływ młodych gwiazd na pył i gaz, zaburzenia pól magnetycznych – wszystko to można obserwować i sprawdzać na tym pojedynczym skrawku nieba.

Ale masywne gwiazdy żyją szybko i umierają młodo. W końcu wybuchowo zakończą swoje życie jako supernowe, pozostawiając bogate resztki gazu i pyłu. Za dziesiątki milionów lat resztki te zostaną zmiecione, a pozostanie jedynie gromada otwarta gwiazd.

Obszar Sharpless 29 był obserwowany przez należącą do ESO kamerę OmegaCAM na VLT Survey Telescope (VST) na Cerro Paranal w Chile. OmegaCAM tworzy zdjęcia, które pokrywają obszar na niebie ponad 300 razy większy niż największe pole widzenia należącego do NASA/ESA Kosmicznego Teleskopu Hubble’a i może obserwować w szerokim zakresie długości fali od ultrafioletu do podczerwieni. Jej znakiem rozpoznawczym jest możliwości rejestrowania bardzo czerwonej linii widmowej H-alfa, tworzonej gdy elektron w atomie wodoru traci energię, co zachodzi w mgławicach takich jak Sharpless 29.

Więcej informacji

ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Wspiera je 16 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada teleskop VLT (Very Large Telescope - Bardzo Duży Teleskop), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest głównym partnerem ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. Z kolei na Cerro Armazones, niedaleko Paranal, ESO buduje 39-metrowy teleskop ELT (Extremely Large Telescope - Ekstremalnie Wielki Teleskop), który stanie się „największym okiem świata na niebo”.

Linki

Kontakt

Richard Hook
ESO Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
Tel. kom.: +49 151 1537 3591
E-mail: rhook@eso.org

Krzysztof Czart (Kontakt dla mediów Polska)
Sieć Popularyzacji Nauki ESO oraz Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org

Śledź ESO w mediach społecznościowych

Jest to tłumaczenie Komunikatu prasowego ESO eso1740

O komunikacie

Komunikat nr:eso1740pl
Nazwa:Sh 2-29, Sharpless 29
Typ:Milky Way : Nebula : Appearance : Emission : H II Region
Facility:VLT Survey Telescope
Instrumenty:OmegaCAM

Zdjęcia

Gwiezdny żłobek kwitnie w polu widzenia
Gwiezdny żłobek kwitnie w polu widzenia
The star formation region NGC 6559 in the constellation of Sagittarius
The star formation region NGC 6559 in the constellation of Sagittarius
Po angielsku
The rich surroundings of Sharpless 29
The rich surroundings of Sharpless 29
Po angielsku

Filmy

ESOcast 142 Light: Stellar Nursery Blooms into View (4K UHD)
ESOcast 142 Light: Stellar Nursery Blooms into View (4K UHD)
Po angielsku
Zooming in on the star-forming region Sharpless 29
Zooming in on the star-forming region Sharpless 29
Po angielsku
Panning across the VST’s view of Sharpless 29
Panning across the VST’s view of Sharpless 29
Po angielsku