Świat ALMA nocą

Ten panoramiczny widok płaskowyżu Chajnantor, obejmujący około 180 stopni od północy (po lewej) do południa (po prawej), ukazuje anteny ALMA, rozsiane wśród nieziemskiego krajobrazu. Na nocnym niebie za nimi ujrzeć można kilka znajomych ciał niebieskich. To krystalicznie czyste niebo wyjaśnia, dlaczego właśnie w Chile znajduje się nie tylko ALMA, ale też inne obserwatoria. Ten obraz jest tylko częścią jeszcze szerszej panoramy Chajnantor.

Na pierwszym planie znajdują się anteny o średnicy 12 metrów w akcji, pracujące jako jeden wielki teleskop podczas pierwszej fazy obserwacji naukowych. Po lewej zaś widać gromadę podświetlonych 7-metrowych anten zwartej sieci ALMA. Księżyc, choć niewidoczny na tym zdjęciu, rzuca ostry cień na wszystkie anteny.

Na niebie ponad antenami, najbardziej widoczna "gwiazda" - po lewej stronie zdjęcia - to w rzeczywistości planeta Jowisz. Ten gazowy olbrzym jest trzecim najjaśniejszym naturalnym obiektem na nocnym niebie, zaraz po Księżycu i Wenus. Wielki i Mały Obłoki Magellana dojrzeć można wyraźnie po prawej. Wielki Obłok Magellana wygląda jak kłąb dymu, tuż ponad anteną położoną najbardziej z prawej. Mały Obłok Magellana jest wyżej, bliżej prawego górnego rogu obrazu. Oba te "obłoki" są faktycznie nieregularnymi, karłowatymi galaktykami, orbitującymi wokół galaktyki Drogi Mlecznej, w odległości odpowiednio około 160 000 i 200 000 lat świetlnych.

Na lewym skraju panoramy, tuż obok anten na pierwszym planie, znajduje się podłużna smuga galaktyki Andromedy. Ta galaktyka, ponad 10 razy bardziej odległa niż Obłoki Magellana, jest naszą najbliżej sąsiadującą dużą galaktyką. Jest też największą galaktyką Grupy Lokalnej - grupy około 30 galaktyk, w której mieści się też nasza - i zawiera w przybliżeniu bilion gwiazd, ponad dwa razy więcej, niż Droga Mleczna. Jest jedyną dużą galaktyką widzialną gołym okiem. Pomimo tego, że tylko jej centralny obszar widzialny jest na tym zdjęciu, zajmuje ona na niebie miejsce odpowiadające sześciu pełnym Księżycom.

Autorem zdjęcia jest Babak Tafreshi, najnowszy Fotograficzny Ambasador ESO. Babak jest też założycielem programu The World At Night, mającego na celu stworzenie i wystawienie kolekcji oszałamiających zdjęć i filmów poklatkowych z najpiękniejszych i najważniejszych historycznie miejsc na Ziemi na tle nocnego nieba pokrytego gwiazdami, planetami i zjawiskami astronomicznymi.

ALMA budowana jest na Chajnantorze, na wysokości 5000 metrów nad poziomem morza. Obserwatorium, które zaczęło pierwsze działania 30 września 2011, ostatecznie składać się będzie z 66 anten działających razem jako jeden olbrzymi teleskop. Ten międzynarodowy obiekt jest wynikiem partnerstwa Europy, Ameryki Północnej i Wschodniej Azji we współpracy z Republiką Chile. Konstrukcja i działanie ALMA w imieniu Europy wykonuje ESO, Ameryki Północnej - Narodowe Obserwatorium Radiowej Astronomii (National Radio Astronomy Observatory, NRAO), zaś w imieniu Wschodniej Azji - Narodowe Obserwatorium Astronomiczne Japonii (National Astronomical Observatory of Japan, NAOJ). Wspólne Obserwatorium ALMA (Joint ALMA Obserwatory, JAO) zapewnia jednolite prowadzenie i zarządzanie konstrukcją, uruchomieniem i działalnością ALMA.

Linki

• Filmy poklatkowe z ALMA w Chajnantor, autorstwa Babaka Tafreshiego: 1, 2
• Fotograficzni Ambasadorowie ESO
• Więcej o ALMA: http://www.eso.org/public/teles-instr/alma.html
• Wspólne Obserwatorium ALMA: http://www.almaobservatory.org/
• The World At Night: http://www.twanight.org/

#L