Diversiteit, gelijkheid en inclusie bij ESO

ESO's inzet voor diversiteit, gelijkheid en inclusie

ESO heeft als missie om de meest geavanceerde sterrenwachten ter wereld te bouwen en te exploiteren, en de internationale samenwerking op het gebied van de astronomie te bevorderen. Dit werk leidt tot onschatbare wetenschappelijke en technologische vooruitgang en draagt bij tot sociale duurzaamheid, in overeenstemming met de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties (VN). ESO zet zich in voor het bevorderen van diversiteit, gelijkheid en inclusie – een van de kernwaarden van ESO, zoals blijkt uit onderstaande verklaring:

ESO hecht grote waarde aan een divers personeelsbestand. Wij respecteren de unieke ervaring en inzichten van ons personeel, en geloven in de bijdrage van elk individu aan de gezamenlijke verwezenlijking van de missie van ESO. 

Wij benadrukken dat ESO zich inzet voor het creëren van een diverse en inclusieve werkomgeving die veilig en professioneel is, en waarin iedereen met beleefdheid en respect wordt behandeld. Wij erkennen ook dat individuen verschillende niveaus van ondersteuning nodig kunnen hebben om hun kansen gelijk te maken aan die van anderen.

Bijgevolg verbinden wij ons ertoe personen gelijk en respectvol te behandelen, ongeacht hun geslacht, leeftijd, beperking, godsdienst of overtuiging, etniciteit, nationaliteit of nationale oorsprong, uiterlijk, seksuele geaardheid en gezinssituatie. Wij streven naar werkelijk gelijke kansen, en verbinden ons er daarom toe diverse groepen de middelen te geven die zij nodig hebben om te slagen.

Definitions
Diversiteit wordt gedefinieerd als het bestaan van verschillen binnen een bepaalde setting. Dit omvat genderidentiteit, leeftijd, bekwaamheid, etniciteit, religie, nationaliteit, bevolkingsgroep, seksuele geaardheid, praktijkplaats en type praktijk. Wij erkennen het onbetwistbare en bewezen voordeel van een divers personeelsbestand dat een breed scala aan standpunten in onze teams en besluitvormingsstructuren inbrengt.   Gelijkheid betekent eerlijke behandeling omtrent toegang en kansen voor alle werknemers. Wij erkennen dat er voordelen en belemmeringen bestaan en dat bijgevolg niet iedereen vanaf dezelfde plek begint. Gelijkheid is een proces dat begint met de erkenning dat ongelijke uitgangsposities bestaan en dat erop is gericht deze onbalans te corrigeren en aan te pakken. Gelijkheid zorgt ervoor dat alle mensen kunnen groeien, bijdragen en zich ontwikkelen, ongeacht hun identiteit.  Inclusie verwijst naar de bewuste inspanning om de verschillen van mensen naar waarde te schatten, en iedereen in staat te stellen ten volle te presteren, ongeacht hun achtergrond, identiteit of omstandigheden. Wij streven ernaar een inclusieve werkomgeving te creëren, waarin iedereen het gevoel heeft erbij te horen en dat zijn of haar bijdrage ertoe doet. 

Een formele beschrijving van de wijze waarop de beginselen van diversiteit, gelijkheid en integratie bij ESO zijn en worden vastgesteld, en van de manier waarop de effectiviteit ervan wordt en zal worden gecontroleerd, staat beschreven in het ESO-plan voor Diversiteit, Gelijkheid en Inclusie. Op deze pagina worden enkele van de daar beschreven activiteiten en strategische acties van ESO uitgelicht.

Bevordering van genderdiversiteit

Gendergelijkheid, en met name de bevordering van vrouwen in de wetenschap, is al meer dan vijftien jaar een prioriteit bij ESO. Gelijkheid en integratie zijn recentere aandachtspunten.

Bij ESO werd de bevordering van genderdiversiteit op gang gebracht door een project uit 2005-2006 – ‘De status van vrouwen bij ESO’ – dat tot doel had de genderverdeling in de organisatie te onderzoeken. Uit de resultaten bleek dat vrouwelijke werknemers slechts 18% van het totale personeelsbestand uitmaakten. Deze resultaten waren teleurstellend, maar dienden als basis voor latere maatregelen. De huidige genderverdeling bij ESO laat zien dat eind 2021 26,4% van het totale personeelsbestand uit vrouwelijke medewerkers bestaat, maar ESO wil dit percentage verder verhogen.

Naast de bevordering van het genderevenwicht binnen ESO heeft de organisatie ook maatregelen genomen om de diversiteit daarbuiten te bevorderen, door deel te nemen aan initiatieven om ongelijkheid in de astronomie aan te pakken en jonge kinderen te inspireren om zich bezig te houden met wetenschap, technologie, techniek en wiskunde.

ESO neemt bijvoorbeeld deel aan initiatieven ter bevordering van gendergelijkheid, diversiteit en inclusie via haar samenwerking met UN Women in Chili, waar haar sterrenwachten zijn gevestigd. In 2020 is een memorandum van overeenstemming ondertekend tussen ESO en UN Women dat tot doel heeft wetenschappelijke en technische loopbanen bij jonge meisjes in Chili te promoten, en opleidingsmogelijkheden te creëren voor kansarme vrouwen die moeite hebben om hun formele onderwijs af te ronden. In het kader van deze overeenkomst loopt een opleidingsprogramma bij de ESO-sterrenwacht op Paranal, in de regio Antofagasta in Noord-Chili, om vrouwen een technische opleiding te geven in coatingtechnieken voor telescopen die in professionele sterrenwachten worden gebruikt. Bovendien hebben verschillende ESO-collega’s in Chili zich aangesloten bij het mentorproject LIQCAU, dat wordt geleid door de Universiteiten van Antofagasta, en erop is gericht de deelname van vrouwen aan bèta- en technische vakken te vergroten.

ESO werkt ook samen met andere organisaties om genderdiversiteit te bevorderen, waaronder:

  • GENERA (Gender Equality Network in Physics in the European Research Area), ter bevordering van wereldwijde samenwerking op het gebied van gendergelijkheidsbeleid in de natuurkunde tussen onderzoeksorganisaties, verenigingen en consortia;
  • Society of Women Engineers;
  • Working Group of Women in Astronomy van de Internationale Astronomische Unie (IAU).

ESO-initiatieven voor diversiteit, gelijkheid en inclusie

Om een stimulerende werkomgeving te bewerkstelligen waarin alle mensen succesvol kunnen werken, ongeacht hun geslacht, etniciteit, religie, leeftijd, geslacht, genderidentiteit, seksuele geaardheid, beperking of enig andere status/identiteit, hanteert ESO een gegevensgestuurde en doelgerichte aanpak van activiteiten op het gebied van diversiteit, gelijkheid en inclusie, die worden ondersteund met speciale middelen.

De Diversiteit & Inclusie-commissie van ESO en de afdeling Personeelszaken verzamelen en controleren relevante gegevens over de hele organisatie, op basis waarvan zij doelstellingen, beleidsmaatregelen en goede praktijken ontwikkelen met betrekking tot alle aspecten van diversiteit, gelijkheid en inclusie, en de uitvoering ervan in de hele organisatie begeleiden. Sinds 2023 is een speciale functionaris voor duurzaamheid en diversiteit aangesteld die leiding en ondersteuning geeft bij duurzaamheidsacties, geïnspireerd door de VN-doelstellingen voor Duurzame Ontwikkeling. Ten slotte beschikt ESO over een speciale ombudsman, die verschillende diensten verleent om het vermogen van ESO om conflicten en problemen effectief aan te pakken, te verbeteren.

Strategische prioriteiten en acties

ESO heeft drie strategische prioriteiten geselecteerd als onderdeel van haar plan om de gelijkheid in brede zin te verbeteren, namelijk: diversiteit, gelijkheid en integratie.

Strategische prioriteit: diversiteit

ESO werft hoofdzakelijk personeel uit haar zestien lidstaten en partnerlanden, maar mag ook personeel van elders aannemen. Het personeelsbestand is dan ook cultureel divers, met werknemers uit tientallen verschillende landen die verschillende achtergronden, denkwijzen en probleemoplossingen meebrengen. ESO verwelkomt personeel en bezoekers uit verschillende culturen, van verschillende nationaliteiten en van verschillende geslachten, en ontwikkelt een bewustzijn en begrip van verschillen om acceptatie en inclusie te vergroten. Deze diversiteit is de sleutel tot het succes van de organisatie. Om de diversiteit verder te bevorderen, zet ESO zich in voor:

  • Verhoging van het totale aantal vrouwen in de organisatie, met als doel een vertegenwoordiging van 30% in 2030;
  • Verhoging van het percentage vrouwen in technische, ingenieurs- en besluitvormingsfuncties;
  • Het opvoeren van haar inspanningen om andere diversiteitsdimensies te ondersteunen (mensen met een beperking, leeftijd, LGBTQ+, etniciteit, enz.), waarbij de eerste stap erin bestaat de behoeften van ondervertegenwoordigde groepen te begrijpen, en ervoor te zorgen dat de werkplek en het beleid op hen zijn afgestemd.

Om haar doelstellingen te bereiken, voert ESO de volgende acties uit:

  • Het aantrekken van een diversiteit aan kandidaten door haar personeelsadvertenties zodanig te formuleren dat uiteenlopende doelgroepen worden aangemoedigd om te solliciteren, en door deel te nemen aan banenmarkten die zijn gericht op ondervertegenwoordigde groepen. In de toekomst zal ESO ervoor zorgen dat elk onderdeel van het personeelwervingsproces – van vacature tot sollicitatie – voor iedereen toegankelijk is, ook voor kandidaten met een beperking;
  • Ervoor zorgen dat selectiecommissies divers zijn, om vooroordelen tijdens sollicitatiegesprekken te verminderen, en de leden van selectiecommissies op te leiden om dergelijke vooroordelen te herkennen;
  • Aan wervingsmanagers een meer diepgaande opleiding geven over diversiteit en inclusie en over onbewuste vooroordelen;
  • Rekening houden met diversiteitsaspecten bij de aanwerving door een shortlist van kandidaten op te stellen die voldoen aan de essentiële vereisten zoals die zijn omschreven in de vacature, en die een toegevoegde waarde hebben voor de diversiteit in het team;
  • Aannemers die technische diensten verlenen aanmoedigen om de diversiteit van hun personeel te vergroten.

Strategische prioriteit: gelijkheid

ESO wil inzicht krijgen in mogelijke verschillen in beloning, promotie en loopbaanontwikkeling waarmee sommige groepen (bv. vrouwen) te kampen hebben, en deze geleidelijk wegwerken.

Daartoe zal ESO:

  • Gegevens verzamelen, analyseren en produceren over beginsalarissen en loopbaanontwikkeling op basis van geslacht (en, in de toekomst, andere dimensies);
  • Leiderschaps- en mentorprogramma’s voor vrouwen ontwikkelen. Mentorprogramma’s bieden managers uit ondervertegenwoordigde groepen de gelegenheid om leidinggevenden met dezelfde achtergrond te ontmoeten;
  • De huidige praktijken evalueren om talenten te identificeren en manieren ontwikkelen om divers personeel en in het bijzonder vrouwen te ondersteunen op weg naar hogere functies.

Strategische prioriteit: integratie

ESO zet zich in voor:

  • Het creëren van een gastvrije omgeving en het personeel in staat te stellen effectiever en veiliger te werken, door middel van een geavanceerder beleid voor het evenwicht tussen werk en privéleven en een focus op het creëren van een psychologisch veilige omgeving;
  • Het begrijpen van de behoeften van personeel met een beperking, inclusief verborgen beperkingen, en het bieden van redelijke aanpassingen;
  • Het gastvrij zijn voor personeel en bezoekers van verschillende culturen en nationaliteiten, en het bewustzijn voor en begrip van culturele verschillen onder het ESO-personeel verder te bevorderen, om de acceptatie en integratie te vergroten.

Om dit te bereiken implementeert ESO richtlijnen en beleid om een veilige werkomgeving voor alle medewerkers te bevorderen. Dit omvat:

  • Het zorgen voor een ruime inwerkperiode voor al het personeel en het bieden van de diensten van een ombudspersoon;
  • Een respectvol werkplekbeleid ter ondersteuning van een werkomgeving die vrij is van alle soorten ongepast gedrag, waaronder pesterijen en discriminatie, naast het bevorderen van psychologische veiligheid;
  • Het bevorderen van een evenwicht tussen werk en privéleven, zoals een gezinsvriendelijk beleid en flexibele werkafspraken.

In de toekomst zal ESO maatregelen nemen om ook voor mensen met een beperking, inclusief verborgen beperkingen, een inclusieve omgeving te bevorderen, zoals:

  • Het organiseren van bewustmakingsgesprekken in de vestigingen van ESO in Duitsland en Chili;
  • Het aanwijzen, benoemen en opleiden van een team van contactpersonen die informeel en vertrouwelijk advies geven aan personeel met een beperking en aanbevelingen doen voor redelijke tegemoetkomingen aan hun behoeften;
  • De fysieke toegankelijkheid van de gebouwen in alle ESO-vestigingen evalueren.

Om ervoor te zorgen dat deze initiatieven en acties bijdragen tot een meer diverse, inclusieve en rechtvaardige organisatie, zal ESO jaarlijks aan haar Raad verslag blijven uitbrengen over de geboekte vooruitgang.