Zdjęcie tygodnia

24 marca 2014: Obserwatoria ESO to uprzywilejowane miejsca, w których astrofotografowie mogą wykonywać niesamowite zdjęcia kosmosu. Ale to nie wszystko – czasami są też idealnymi miejscami, z których można zrobić świetne fotografie naszej własnej planety. W zaprezentowanym zdjęciu fotograficzny ambasador ESO Gabriel Brammer wykorzystał soczewkę typu rybie oko, aby uzyskać interesujący efekt okrągłości. Czyste niebo nad Paranal wygląda jak szklana piłka pełna gwiazd, z platformą teleskopu VLT obramowującą widok. Na dole po lewej widać jak cztery główne teleskopy VLT, z których każdy ma wysokość 25 metrów, obserwują nocne niebo, a jeden z nich kieruje w górę laser. Wokół lewej górnej części ramki widać rozproszone okrągłe kopuły teleskopów pomocniczych VLT. Łatwo je dostrzec pod jasną Drogą Mleczną. Dwie rozmyte smugi tuż nad laserem to Wielki i Mały Obłok Magellana, jedne z najbliższych znanych galaktyk. Obraz został utworzony z kilku szerokokątnych zdjęć sklejonych ze sobą, aby pokazać kompletną panoramę.

17 marca 2014: Kolejna pogodna noc w Obserwatorium ESO Paranal w Chile - idealna aby usiąść i spojrzeć na naszą galaktykę, Drogę Mleczną. Wielu z nas mieszka w zatłoczonych, zanieczyszczonych światłem miastach, bez możliwości zobaczenia naszego kosmicznego domu w takich szczegółach. Obecnie wiemy, ze ten niesamowity widok to nasza rodzima galaktyka, ale starożytni Grecy myśleli, że jest to dzieło bogów. Ich legendy mówiły, że mgliste pasma na niebie są mlekiem z piersi Hery, żony Zeusa. Starożytnym Grekom zawdzięczamy nazwę Droga Mleczna. Greckie słowa Γαλαξίας κύκλος, wymawiane galaxias kyklos, oznaczają “mleczny krąg” i stanowią korzenie dla współczesnej nazwy. Niniejsze zdjęcie zostało wykonane przez Gabriela Brammera, Fotograficznego Ambasadora ESO. Astronom odwiedzający Paranal widoczny jest jako stojąca postać po prawej stronie tego pięknego krajobrazu.

10 marca 2014: 20 stycznia 2014 r. należąca do ESA sonda Rosetta wybudziła się z długotrwałej hibernacji w głębokiej przestrzeni kosmicznej, aby zbliżyć się do swojego celu: komety 67P/Churyumov-Gerasimenko (67P/CG). Z naszego punktu widzenia na Ziemi kometa 67P/CG zupełnie niedawno pojawiła się zza Słońca. 28 lutego 2014 r. należący do ESO teleskop VLT skierował swój wzrok w stronę komety, gdy tylko stała się widoczna z Obserwatorium ESO Paranal w Chile. ESO współpracuje z ESA w celu monitorowania komety z Ziemi, gdy do obiektu w najbliższych miesiącach zbliżać się będzie Rosetta. Obserwacje te stanowić będą przygotowanie do głównego spotkania sondy z kometą zaplanowanego na sierpień tego roku (zobacz potw1403a). Zaprezentowane nowe zdjęcia, a także wiele przyszłych fotografii, zostaną użyte przez ESA do ulepszenia nawigacji Rosettą i monitorowania jak dużo pyłu uwalnia kometa. Zdjęcie po lewej zostało utworzone przez nałożenie na siebie wielu pojedynczych ekspozycji, aby ukazać gwiazdy tła. Następnie przesunięto je, aby skompensować ruch ...

3 marca 2014: Wysoko na płaskowyżu Chajnantor w Andach Chilijskich znajduje się Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), obserwatorium otoczone przez wielkie połacie suchego krajobrazu. Niespodziewanie obszar ten jest domem różnej dzikiej zwierzyny, której wielu przedstawicieli czasami odwiedza okolice obserwatorium. Położone bardziej na południe Obserwatorium ESO La Silla zostało niedawno odwiedzone przez południowoamerykańskiego lisa szarego (potw1406a) oraz dzikie konie (potw1344a). Najnowszym uroczym gościem w ALMA był młody wigoń (wikunia), którego pracownicy znaleźli 16 lutego 2014 r. Cielak miał zaledwie kilka tygodni i był osłabiony po pościgu przez lisy, na skutek którego odłączył się od swojego stada. Po kilku nieudanych próbach oddania cielaka stadu pracownicy przetransportowali zwierzę do Centrum Ratowania i Rehabilitacji Dzikich Zwierząt na Uniwersytecie Antofagasty, gdzie zostanie wyleczony i być może po roku wypuszczony na andyjskim płaskowyżu.

24 lutego 2014: Brak kolorów na tym uderzającym zdjęciu w podczerwieni uwypukla ciekawe zestawienie łuków w siedzibie ESO z naturalnym mroźnym pięknem otaczających drzew. Ekstremalne krzywe widoczne na fotografii są efektem użycia przez fotografa soczewki zwanej rybim okiem, która zniekształca widok i powoduje, że budynki zawijają się wokół jasnych liści i nieba. Listowie jest jasne, ponieważ odbija światło podczerwone, a blady odcień bieli pochodzi od fotografa, który zastosował odpowiedni balans bieli do liści drzew. Precyzyjne krzywe betonu, szkła i stali są wskazówką nietypowej struktury budynku siedziby ESO. Artykuł z 1981 roku zamieszczony w czasopiśmie The Messenger opisywał budynki ESO jako „labirynt z gatunku tych stosowanych do badania inteligencji szczurów”. Ale na szczęście dla ESO autor tekstu stwierdził także, że „ludzie są zazwyczaj inteligentniejsi od szczurów problem szybko został rozwiązany”. Zdjęcie zostało wykonane przez Dirka Essla, informatyka w ESO.

17 lutego 2014: Nowe zdjęcia z należącego do ESO teleskopu VST (Very Large Telescope Survey Telescope) ukazują należącą do ESA sondę Gaia w jej pozycji około 1,5 miliona kilometrów od Ziemi. Satelita został wystrzelony rano w czwartek 19 grudnia 2013 r. Jego zadaniem jest stworzenie w ciągu najbliższych pięciu lat trójwymiarowej mapy naszej galaktyki. Wykonywanie map nieba było jednym z wyzwać ludzkości od najdawniejszych czasów. Gaia przesunie nasze zrozumienie gwiezdnego sąsiedztwa na zupełnie nowy poziom. Bardzo precyzyjnie zmierzy pozycje i ruchy około miliarda gwiazd w Drodze Mlecznej oraz zbada skład, powstawanie i ewolucję galaktyki. Nowe obserwacje są wynikiem bliskiej współpracy pomiędzy ESA, a ESO, w celu monitorowania sondy z powierzchni Ziemi. Gaia jest najbardziej precyzyjnym urządzeniem astrometrycznym kiedykolwiek zbudowanym, ale aby obserwacje te były użyteczne trzeba dokładnie wiedzieć gdzie znajduje się we Wszechświecie. Jedynym sposobem na poznanie prędkości i pozycji sondy z dużą precyzją są codzienne obserwacje z powierzchni Ziemi – za pomocą ...

10 lutego 2014: Istniejące na krańcach zamieszkiwalnego świata życie wydaje się nie poddawać. Na obrzeżach gorącej i suchej pustyni Atakama obudził się właśnie wytrwały południowoamerykański lis szary i spokojnie się rozciąga. Listy są zwykle aktywne w nocy, korzystając ze spadku temperatury, który daje wytchnienie od gorącego chilijskiego słońca. W tle widać inne oznaki życia. Biała kopuła mieści w sobie szwajcarski 1,2-metrowy Teleskop Leonarda Eulera, który jest chroniony od trudnych warunków przez tę zewnętrzną warstwę ochronną. Gdy niebo nad Obserwatorium ESO La Silla ciemnieje budzi się inny słynny nocny gatunek – astronom. Przeciąga się i przygotowuje do skanowania nieba za pomocą żwawej i szumnej techniki. Zdjęcie wykonał Malte Tewes, Fotograficzny Ambasador ESO, a następnie wysłał je do grupy ESO Pictures Flickr. Grupa ta jest regularnie sprawdzana, a najlepsze zdjęcia są wybierane do popularnej serii Zdjęcie Tygodnia albo do galerii ESO. Linki Malte Tewes w serwisie Flickr

3 lutego 2014: Ta piękna panorama Obserwatorium ESO Paranal została wykonana 5 lipca 2012 r. w jednym z najsuchszych dni w historii kompleksu teleskopu VLT. Paranal jest jak wyspa w środku okolicy z piętrzącymi się poniżej chmurami nad dalekim Oceanem Spokojnym. Niesamowicie niska wilgotność w Paranal podczas tego okresu została zarejestrowana przez radiometr pary wodnej znany jako LHATPRO, który monitoruje atmosferę, aby wspierać obserwacje prowadzone w placówce [1]. Meteorologowie z dwóch chilijskich uniwersytetów ustalili przyczynę nietypowo suchych warunków: wysokie antarktyczne powietrzne przemieszczające się daleko na północ i obniżające wysokość nad Paranal. Zimny front zatrzymał się wokół Paranal na ponad 12 godzin, powodując rekordowo niski poziom wilgotności w powietrzu nad obserwatorium [2]. Florian Kerber (ESO) wraz ze współpracownikami przeanalizowali tę nietypową pogodę i opublikowali wyniki w artykule, który ukazał się 29 stycznia 2014 r. w Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (artykuł jest dostępny tutaj). Sucha pustynia… co w tym takiego nadzwyczajnego? Otóż ...

27 stycznia 2014: Astronomowie nie zawsze pływają w basenie w Rezydencji Obserwatorium Paranal, ale gdy to czynią, lubią demonstrować jak działają zasady fizyki. Na zdjęciu francuski astronom ESO Jean-Baptiste Le Bouquin pokazuje w jaki sposób fale na wodzie – nie fale świetlne, ale fale na wodzie – mogą nakładać się, albo interferować , aby utworzyć większe fale. Połączenie fal świetlnych jest główną zasadą, na której opiera się interferometr VLTI: fale świetlne uchwycone przez każdy z czterech 8-metrowych teleskopów są łączone za pomocą sieci tuneli i luster. W ten sposób przestrzenna rozdzielczość teleskopu jest znacząco zwiększona i przy odpowiednim czasie ekspozycji kamery i instrumenty mogą osiągnąć ten sam poziom detali, co teleskop o średnicy zwierciadła 130 metrów, znacznie większej niż jakikolwiek istniejący teleskop. Zdjęcie wykonał nagradzany fotografa prasowy Max Alexander. Zobacz także Tribute to ESO’s Unsung Heroes, film opublikowany przez ESO z okazji 50. rocznicy w 2012 roku. Film składa się z serii zdjęć, ...

20 stycznia 2014: Należąca do ESA sonda kosmiczna Rosetta obudzi się dzisiaj (20 stycznia) po 31 miesiącach głębokiej kosmicznej hibernacji, aby zbliżyć się do komety 67P/Churyumov-Gerasimenko (67P/CG). Zdjęcie przedstawia jedne z najnowszych obserwacji 4-kilometrowej komety, wykonanych 5 października 2013 r. przez należący do ESO Bardzo Duży Teleskop (VLT –Very Large Telescope), gdy kometa znajdowała się w odległości około 500 milionów kilometrów – zanim przeszła przed Słońce i zniknęła z pola widzenia z perspektywy Ziemi. W celu uzyskania niniejszego zdjęcia przetworzono długą serię obserwacji, aby ukazać zarówno kometę bez tła gwiazd (lewy panel), jak i pole gwiazdowe ze śladem komety (po prawej). Kometa, widziana na tle zatłoczonego pola gwiazdowego w kierunku centrum Drogi Mlecznej, była ciągle na tyle daleko od Słońca, że jej lodowe jądro nie uwalniało żadnych gazów, ani pyłu i obiekt był widoczny jako pojedynczy punkt. W miarę zbliżania do Słońca powierzchnia komety będzie się rozgrzewać, a lodu rozpoczną sublimację, unosząc na ...

13 stycznia 2014: Dzięki Fotograficznym Ambasadorom ESO możemy podziwiać rewelacyjne zdjęcia wykonane w obserwatoriach ESO na odległych szczytach górskich w Chile. Babak Tafreshi wykonał tej panoramiczny widok anten Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) o zmierzchu. Krajobraz przypomina klatkę z filmu science-fiction. Widzimy technologiczny spektakl ALMA na te surowej siły naturalnego krajobrazu płaskowyżu Chajnantor na wysokości 5000 metrów n.p.m. Warto zwrócić uwagę na kilka szczegółów zdjęcia (można je obejrzeć dokładniej w wersji powiększalnej) znajdujących się pomiędzy dwoma grupami anten: zjawiska „cienia Ziemi” oraz „pasa Wenus”, widoczne jako ciemnoniebieskie i jasnoróżowe pasma rozciągające się przez niebo oraz planetę Jowisz, którą widać tuż nad górą w tle. Międzynarodowy kompleks astronomiczny ALMA działa w ramach partnerstwa pomiędzy Europą, Ameryką Północną i Azją Wschodnią, we współpracy z Chile. Konstrukcja i użytkowanie ALMA w imieniu Europy jest kierowane przez ESO, w imieniu Ameryki Północnej przez National Radio Astronomy Observatory (NRAO, a w imieniu Azji Wschodniej przez National Astronomical Observatory ...

6 stycznia 2014: Gaze up at the night sky from ESO's Paranal Observatory in Chile, and you will be greeted with a stunning view like this one. Flecks of blue, orange, red; each a different star, galaxy, nebula, or more, together forming a sparkling sky overhead. Astronomers peer at this beautiful backdrop, trying to unravel the mysteries of the Universe. To do this, they use telescopes like the ones shown here, the VLT Auxiliary Telescopes. This image shows three of the four moveable units that feed light into the Very Large Telescope Interferometer, the world's most advanced optical instrument. Combining to form one larger telescope, they are greater than the sum of their parts: they reveal details that would be visible with a telescope as large as the distance between them.

30 grudnia 2013: When night falls, ESO's observatories spring to life. Astronomers and technicians take their positions, and telescopes are pointed skywards. This image shows the pristine skies over ESO's Paranal Observatory in the Chilean Atacama Desert, far away from city lights. Here, ESO photo ambassador Gabriel Brammer has captured the serene beauty of the Milky Way from the platform of the Very Large Telescope. The four massive blocks in the bottom of the image are the four VLT Unit Telescopes, each of them housing incredibly precise 8.2-metre mirrors. Scattered around are the VLT's Auxiliary Telescopes, easily identifiable due to their round, white domes. The bright spot to the left is the Moon, shining as brightly as if it were the Sun, and to the right, the shadow of the photographer can be seen, waving to the viewer with outstretched arms. The entire night sky is visible due to Brammer's use of a ...

23 grudnia 2013: Season's Greetings on behalf of everyone at the European Southern Observatory! We wish you a jolly end of the year and a fruitful 2014! Link Christmas card 2013

16 grudnia 2013: This image was taken by Babak A. Tafreshi, one of ESO’s Photo Ambassadors, at ESO’s Paranal Observatory. It shows three of the four Auxiliary Telescopes (ATs) of the Very Large Telescope Interferometer (VLTI). Above them, the long bright stripes are star trails, each one marking the apparent path of a single star across the dark night sky, due to the rotation of the Earth. This technique also enhances the natural colours of the stars, which gives an indication of their temperature, ranging from about 1000 degrees Celsius for the reddest stars to a few tens of thousands of degrees Celsius for the hottest, which appear blue. The sky in this remote and high location in Chile is extremely clear and there is no light pollution, offering us this amazing light show.

9 grudnia 2013: Alpha and Beta Centauri, two of the brightest stars in the southern sky, had a new companion in late 2013 — the naked eye Nova Centauri 2013. This photo was taken by ESO Photo Ambassador Yuri Beletsky at ESO's La Silla Observatory in the Chilean Atacama Desert in the morning hours of Monday 9 December 2013. The nova was discovered by John Seach from Australia on 2 December 2013 as it approached naked eye brightness. Nova Centaurus 2013 is the brightest nova to have occurred so far this millennium. This particular event is known as a classical nova, and is not to be confused with a supernova. Classical novae occur in binary star systems when hydrogen gas from the orbiting stellar partner is accreted onto the surface of the main star, causing a runaway thermonuclear event resulting in the brightening of the main star. In a classical novae the main ...

2 grudnia 2013: This impressive photograph, taken at the site of ESO’s Very Large Telescope (VLT) at Paranal Observatory in Chile, shows, towards the centre left, the Milky Way — with its share of nebulae, stars, and gas clouds — rising above the VLT Unit Telescopes. To the right, competing for attention as it arcs above the horizon, a beautiful, almost triangular band of diffuse light lies along the ecliptic, which is the apparent path of the Sun in the sky as seen from the Earth. This glow originates in the scattering of sunlight by dust located between the planets that are spread through the plane of the Solar System. This coincides in the sky with the band known as the Zodiac, which extends for eight degrees of arc on either side of the ecliptic and contains the traditional zodiacal constellations.

25 listopada 2013: Babak Tafreshi, one of the ESO Photo Ambassadors, has captured the antennas of the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in an enthralling image combining the beauty of the southern sky with the amazing dimensions of the biggest astronomical project in the world. Thousands of stars are revealed to the naked eye in the clear skies over the Chajnantor Plateau. Its dry and transparent night sky is one of the reasons ALMA has been built here. Surprisingly bright in the upper left corner of the picture, there is a tightly packed bunch of young stars, the Pleiades Cluster, which was already known to most ancient civilisations. The constellation of Orion (The Hunter) is clearly visible over the closest of the antennas — the hunter’s belt is formed by the three blue stars just to the left of the red light. According to classic mythology, Orion was a hunter who chased the ...

18 listopada 2013: Nowe zdjęcie komety C/2012 S1 (ISON) zostało wykonane rano w piątek 15 listopada 2013 r. za pomocą teleskopu TRAPPIST w Obserwatorium ESO La Silla. Kometę ISON po raz pierwszy można było dostrzec na niebie we wrześniu 2012 r. Najbliżej Słońca znajdzie się pod koniec listopada 2013 r. TRAPPIST monitoruje kometę ISON od połowy października, wykorzystując szerokopasmowe filtry, takie jak użyte do niniejszego zdjęcia. Dodatkowo używa specjalnego filtru wąskopasmowego, który izoluje emisje poszczególnych gazów, pozwalając astronomom na określenie jak wiele cząsteczek danego typu jest uwalnianych z komety. Kometa ISON była dość spokojna do 1 listopada 2013 r., kiedy to pierwszy rozbłysk podwoił ilość gazu emitowanego przez kometę. 13 listopada, na krótko przed wykonaniem niniejszego zdjęcia, drugi, wielki rozbłysk wstrząsnął kometą, zwiększając jej aktywność o czynnik dziesięć. Jest teraz wystarczająco jasna, aby zobaczyć ją w ciemnym miejscu za pomocą dobrej lornetki, na porannym niebie, po stronie wschodniej. W ciągu ostatnich kilku nocy ...

11 listopada 2013: ESO Photo Ambassador, Babak Tafreshi captured this panoramic view of the antennas of the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) under the clear sky over the Chajnantor Plateau, in the Chilean Andes. The rosy patch prominent at the left of the image is the Carina Nebula. It lies in the constellation of Carina (The Keel), about 7500 light-years from Earth. This cloud of glowing gas and dust is the one of brightest nebulae in the sky and contains several of the brightest and most massive stars known in the Milky Way, such as Eta Carinae. For some beautiful recent images of the Carina Nebula from ESO, see eso1208, eso1145, and eso1031. ALMA, an international astronomy facility, is a partnership of Europe, North America and East Asia in cooperation with the Republic of Chile. ALMA construction and operations are led on behalf of Europe by ESO, on behalf of North America by ...