Een kosmisch kwartet

De ruimte is een eenzame plek, maar niet voor dit kwartet van sterrenstelsels die samen deel uitmaken van HCG 86 en hier geobserveerd werden met de VLT Survey Telescope (VST) van ESO. De vier sterrenstelsels, gelegen op ongeveer 270 miljoen lichtjaren van de aarde in het sterrenbeeld Boogschutter, zijn opgesteld in een driehoekige vorm wanneer ze vanaf de aarde bekeken worden. Drie ervan bevinden zich op een rechte lijn, één eronder. De heldere objecten rechts van het langwerpige sterrenstelsel maken geen deel uit van het kwartet.

HCG is de afkorting voor Hickson Compact Group en wordt gebruikt om groepen van vier tot tien sterrenstelsels te beschrijven waarvan de leden fysiek dicht bij elkaar staan. Vanwege hun compactheid zijn dergelijke groepen ideale omgevingen om galactische interacties te bestuderen, wat soms kan leiden tot het samensmelten van deze sterrenstelsels.

Deze afbeelding van HCG 86 werd gemaakt door een team van astronomen geleid door Rossella Ragusa van het Istituto Nazionale di Astrofisica in Italië als onderdeel van het VST Early-type Galaxy Survey (VEGAS)-programma. "Met VST zijn we in staat om zeer zwakke structuren aan de rand van de sterrenstelsels te onderzoeken, die overblijfselen zijn van eerdere zwaartekrachtinteracties en samensmeltende gebeurtenissen", legt Ragusa uit. Specifiek was het door de verdeling van licht in en rond de sterrenstelsels van de groep in kaart te brengen in deze studie dat het team kon concluderen dat deze vage structuren overblijfselen zijn van satellietstelsels die ongeveer zeven miljard jaar geleden door de groep werden verslonden.

De VST bevindt zich bij ESO’s Paranal-observatorium in Chili en is één van de grootste surveytelescopen ter wereld die zich toelegt op het in kaart brengen van de golflengten van zichtbaar licht in de hemel. In 2021 viert het zijn tienjarig bestaan, een tijdsperiode waarin het geholpen heeft om te zoeken naar planeten buiten het zonnestelsel en bij het bestuderen van de structuur van ons melkwegstelsel en het wijdere heelal.