Bloemen van sterrenwind kunnen ontstaan door stellaire compagnons

Het lopende, grootschalige ATOMIUM-project wordt uitgevoerd in samenwerking met ALMA, de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array, die zich in Chili bevindt en ESO als partner heeft. Het project tracht om sterrenwinden die afkomstig zijn van ongeveer een dozijn rode reuzensterren in kaart te brengen. Dit ambitieuze doel wordt mogelijk gemaakt door ALMA’s spectaculaire resolutie. Deze sterrenwinden – die soms een miljoen keer sterker zijn dan die van onze zon – werden verwacht sferisch te zijn, zoals de moedersterren waarvan ze afkomstig zijn.

Toch observeerden onderzoekers geen sferische sterrenwinden, maar iets helemaal anders. Zoals te zien is in het beeld hierboven – dat de wind rond een ster genaamd R Aquilae toont – vond het team dat in alle gevallen de sterrenwinden niet sferisch waren, maar andere vormen hadden, waaronder enkele die lijken op de delicate bloemblaadjes van een roos. De patronen te zien in de sterrenwinden hebben een opvallende gelijkenis met die van planetaire nevel.

Het onderzoeksteam, geleid door Leen Decin van de KULeuven, België, stelde voor dat een proces gekend als binaire interactie verantwoordelijk is voor de vorm van de sterrenwinden van rode reuzensterren. Zoals de naam suggereert, gaat het bij binaire interactie om twee objecten. De theorie stelt dat de sterrenwinden hun vorm krijgen door de invloed van een andere ster, of van een grote planeet. Sterrenwinden zijn de voorloper van planetaire nevel, en de gelijkenis tussen de structuren geeft aan dat de natuurwetten die vormgeven aan sterrenwinden ook vormgeven aan planetaire nevel, en dus dat binaire interactie de sleutel is om de morfologie van planetaire nevel te bepalen.