Uitbarsting van een pasgeboren ster

Een jet-paar barst uit in bijna perfecte symmetrie. Dat is te zien in deze opname van een Herbig-Haro object (HH) 212. De opname is gemaakt door ESO’s ontmantelde Infrared Spectrometer And Array Camera (ISAAC).

Het object is te zien in het sterrenbeeld Orion (de Jager) in een dicht moleculair stervormingsgebied, niet ver weg van de beroemde Paardenkopnevel. In gebieden als deze storten wolken van stof en gas ineen onder de invloed van zwaartekracht. Hierdoor krimpt de wolk en gaat hij steeds sneller ronddraaien. De wolk wordt heter totdat een jonge ster ontbrandt in het middelpunt van de wolk. Het overgebleven materiaal wervelt rond de pasgeboren protoster en vormt een accretieschijf die, onder de juiste omstandigheden, uiteindelijk zal evolueren tot het basismateriaal dat planeten, asteroïden en kometen zal vormen.

Hoewel dit proces nog steeds niet volledig wordt begrepen, is het gebruikelijk dat een protoster en zijn accretieschijf jets veroorzaken. De ster in het midden van HH 212 is inderdaad een erg jonge ster. De ster pas een paar duizend jaar oud. Zijn jets zijn opvallend symmetrisch met meerdere knopen op relatief stabiele intervallen. Deze stabiliteit suggereert dat de jets pulseren met enige regelmaat en op een korte tijdschaal, vermoedelijk zelfs zo kort als 30 jaar! Verderweg van het midden zijn grote boogschokken te zien in de interstellaire ruimte. Die zijn veroorzaakt door de uitgeworpen materie die botst met de stof en het gas. Dat gaat met botsingssnelheden van meerdere honderden kilometers per seconde.