Drie zeer verschillende telescopen op La Silla

Construction of the ESO 3.6-metre telescope

Verschuif de groene hendel om de afbeeldingen te zien

ESO wordt dit jaar 50. En om deze belangrijke verjaardag te vieren, geven we u een inkijkje in onze geschiedenis. In 2012 tonen we eens per maand een speciale 'Toen en Nu'-vergelijking als foto van de week. We laten zien wat er de afgelopen decennia is veranderd op de sterrenwachten La Silla en Paranal, de ESO-kantoren in Santiago de Chile en het hoofdkwartier in Garching bij München, in Duitsland.

Deze twee foto's werden genomen op de hoogste top van La Silla, een berg met een hoogte van 2400 meter, aan de rand van de Chileense Atacama-woestijn. La Silla was de eerste ESO-sterrenwacht. De historische foto, genomen in 1975, toont een deel van de vrachtwagens en andere machines die gebruikt werden tijdens de bouw van de koepel van de ESO 3,6-meter telescoop die aan de gang was achter de fotograaf. Links op de foto staan de tanks met de watervoorraad voor de La Silla site.

Op de recente foto zijn drie nieuwe telescopen verschenen die uiterlijk nogal van elkaar verschillen. Rechts van de watertanks staat de ESO New Technology Telescope (NTT), die in gebruik is genomen op 23 maart 1989. Deze 3,58-meter telescoop was de allereerste telescoop met een computergestuurde hoofdspiegel, waarvan de vorm aanpasbaar is om zo tijdens de observaties de beeldkwaliteit te optimaliseren. De achthoekige behuizing van de NTT bevat nog een andere technologische doorbraak. Met behulp van een kleppensysteem wordt een luchtstroom gecontroleerd over de spiegel geleid met als resultaat een verminderde turbulentie en daardoor scherpere beelden.

Rechts van de NTT staat de Zwitserse 1,2-meter telescoop Leionard Euler, met een traditionelere koepelvormige behuizing. Deze telescoop wordt beheerd door het Geneva Observatory van de Université de Genève in Zwitserland, en is operationeel sinds 12 april 1998. Hij wordt gebruikt voor de zoektocht naar exoplaneten aan de zuidelijke hemel en zijn eerste ontdekking was een planeet in een baan rond de ster Gliese 86 (zie eso9855). De telescoop observeert daarnaast veranderlijke sterren, gammaflitsen en actieve sterrenstelsels.

Rechts op de voorgrond staat een gebouw met als bijnaam de sarcofaag (sarcophagus). Dit is de huisvesting van de TAROT (Télescope à Action Rapide pour les Objets Transitoires, of Rapid Action Telescope for Transient Objects) en is in werking op La Silla sinds september 2006. Deze snel bewegende, relatief kleine 25-centimeter telescoop-robot reageert uiterst snel op de waarschuwingssignalen die satellieten doorgeven over de positie van spectaculaire maar kortdurende gammaflitsen. Met het observeren van deze kosmische explosies bestuderen astronomen de vorming van zwarte gaten en de evolutie van sterren in het vroege heelal. TAROT wordt bediend door een consortium onder leiding van Michel Boer van het Observatoire de Haute Provence in Frankrijk.

De NTT wordt beheerd door ESO, terwijl de Leonhard Euler Telescope en TAROT horen bij de nationale- en projecttelescopen die worden gehost op La Silla. Ook vandaag de dag nog, meer dan 40 jaar na de opening, opereert la Silla in de voorhoede van de astronomie.

Links

Vertaling: Peter Middelkoop