Persbericht

De ‘klein maar dappere’ buurman van de Melkweg

14 oktober 2009

Vandaag publiceert ESO een nieuwe foto van een van onze buren in het heelal, Barnards sterrenstelsel, ook bekend als NGC 6822. Het sterrenstelsel bevat rijke stervorminggebieden en bijzondere nevels zoals de duidelijk zichtbare bel in de linkerbovenhoek van deze opmerkelijke foto. Sterrenkundige classificeren NGC 6822 als een onregelmatig dwergstelsel door zijn vreemde vorm en relatief geringe afmeting. De vreemde vormen van deze kosmische buitenbeentjes helpen onderzoekers te begrijpen hoe sterrenstelsel op elkaar inwerken, zich ontwikkelen en soms ‘elkaar opeten’.

In deze nieuwe ESO foto, genomen in de richting van het sterrenbeeld Boogschutter, gloeit Barnards sterrenstelsel met op de voorgrond een zee van sterren. Barnards sterrenstelsel staat relatief dichtbij op een afstand van 1,6 miljoen lichtjaar en is onderdeel van de Lokale Groep, het eiland van sterrenstelsels waar ook onze Melkweg deel van uitmaakt. NGC 6822 is genoemd naar zijn ontdekker, de Amerikaanse astronoom Edward Emerson Barnard, die dit moeilijk zichtbare kosmische eilandje ontdekte in 1884 met behulp van een 125-millimeter refractor.

Dit nieuwe portret van NGC 6822 is gemaakt met de Wide Field Imager (WFI) camera van ESO’s MPG 2,2_meter telescoop op het La Silla Observatorium in het noorden van Chili. Hoewel Barnards sterrenstelsel geen majestueuze spiraalarmen en gloeiende centrale bol heeft zoals zijn grotere galactische buren de Melkweg, Andromeda en Triangulum, heeft dit dwergsterrenstelsel geen gebrek aan glans en glorie. De roodachtige nevel op de foto onthult actieve stervorminggebieden, waar jonge, hete sterren dichtbijgelegen gaswolken verwarmen. In de linkerbovenhoek van de foto is een opvallende belvormige nevel prominent zichtbaar. Massieve bloedhete sterren in het centrum van de nevel zenden golven van deeltjes uit, die botsen op de omringende interstellaire materie waardoor een gloeiende structuur ontstaat die vanuit ons perspectief als een ring te zien is.

Barnards sterrenstelsel heeft een grootte van slechts een tiende deel van de Melkweg. Het stelsel bevat ongeveer 10 miljoen sterren. Dit is een fractie van de 400 miljard sterren die de Melkweg heeft. Er bestaan echter in de Lokale Groep, net zoals elders in het heelal, veel meer dwergstelsels dan de grotere spiraalvormige stelsels.

Onregelmatige dwergstelsels zoals Barnards sterrenstelsel verkrijgen hun willekeurige vorm door ontmoetingen met of het opnemen door andere stelsels. Zoals alles in het heelal zijn sterrenstelsels in beweging en ze bewegen zich vaak vlak langs of zelfs door elkaar heen. De dichtheid van sterren in sterrenstelsels is echter laag waardoor weinig sterren echt botsen. De zwaartekracht kan de vorm van een passerend of botsend sterrenstelsel wel ingrijpend scheeftrekken en door elkaar gooien. Hele groepen van sterren worden uit hun galactisch huis getrokken en vormen dan de onregelmatige dwergstelsels zoals NGC 6822.

Meer informatie

ESO, de Europese Zuidelijke Sterrenwacht, is de belangrijkste intergouvernementele sterrenkundeorganisatie in Europa en wereldwijd het meest productieve astronomische observatorium. ESO wordt ondersteund door 14 landen: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. ESO voert een ambitieus programma uit gericht op het ontwerp, de bouw en de exploitatie van krachtige grondobservatoria die astronomen in staat stellen om belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen te doen. ESO speelt ook een leidende rol in het bevorderen en organiseren van samenwerking in het sterrenkundig onderzoek. ESO exploiteert drie observatielocaties van wereldklasse in Chili: La Silla, Paranal en Chajnantor. Op Paranal exploiteert ESO de Very Large Telescope (VLT), 's werelds meest geavanceerde optische observatorium en ESO is de Europese partner van de revolutionaire telescoop ALMA. ESO is momenteel bezig met ontwerpstudies voor de 42-meter Europese Extremely Large optische/nabij-infrarood Telescoop ( E-ELT), die ‘het grootste oog op de hemel’ ter wereld zal worden.

Contact

Henri Boffin
ESO ELT Press Officer
Garching, Germany
Tel: +49 89 3200 6222
E-mail: hboffin@eso.org

Rodrigo Alvarez (press contact België)
ESO Science Outreach Network en Planetarium, Royal Observatory of Belgium
Tel: +32-2-474 70 50
E-mail: eson-belgië@eso.org

Connect with ESO on social media

Dit is een vertaling van ESO-persbericht eso0938.