Sterren worden in stilte gevormd

Deze spectaculaire foto van het Centaurus A melkwegstelsel werd onder heldere hemel vastgelegd door het nieuwste operationele ESO-observatorium, SPECULOOS (Search for habitable Planets EClipsing ULtra-cOOl Stars ofwel zoektocht naar bewoonbare planeten die ultra koele sterren verduisteren), gelegen in het Paranal Observatorium in Chili. Het ultramoderne observatorium is uitgerust met een reeks van vier 1-meter telescopen, elk genoemd naar een van de vier Galileïsche manen. De SPECULOOS-telescopen zijn de buren van twee van ESO’s meest krachtige telescopen, de Very Large Telescope (VLT) en VISTA. SPECULOOS is klaar om tot tien keer meer rode dwergsterren te onderzoeken dan de TRAPPIST-telescoop (op ESO La Silla Observatory) dat momenteel doet. Statistisch wordt voorspeld dat het dan ten minste twaalf zonnestelsels zal vinden van een vergelijkbare grootte als het nu beroemde TRAPPIST-1-systeem.

Het Centaurus A melkwegstelsel (NGC 5128) is een van de helderste objecten aan de nachthemel op het zuidelijk halfrond, gelegen in het sterrenbeeld Centaurus. Het werd ontdekt in 1826 door de Schotse astronoom James Dunlop in het voormalige Parramata Observatorium. Met zijn afstand van 11 miljoen lichtjaar is het de dichtstbijzijnde actieve galactische kern (AGN). Astronomen theoretiseren dat wat oorspronkelijk een elliptisch sterrenstelsel was, in botsing kwam met een relatief kleiner spiraalvormig sterrenstelsel, waardoor het de eigenaardige vorm kreeg die we nu zien. NGC 5128 heeft een indrukwekkende verzameling sterren. In deze afbeelding ziet u linksonder rode/roze stervormende gebieden en jonge blauwe sterclusters rechtsboven in de afbeelding; met stofbanden, vastgelegd in verbluffende details.

Richting het centrum van het melkwegstelsel wordt langzaam het overgebleven kosmisch stof opgegeten door het superzware zwarte gat, dat een massa heeft van ongeveer 100 miljoen zonsmassa's. Deze aanwas van materie resulteert in krachtige radiogolven die worden uitgezonden door de AGN.

Deze foto is genomen als een van de ‘first light’ beelden van de SPECULOOS-telescopen. First light beelden zijn de allereerste beelden die door een telescoop worden genomen wanneer deze in gebruik wordt genomen voor wetenschappelijk onderzoek om te garanderen dat deze in goede staat verkeert en de beelden duidelijk zijn.