Komunikat prasowy

Sygnał strasznego nietoperza na nowych zdjęciach nieba

31 października 2025

Dokładnie w Halloween, nad Obserwatorium Paranal, należącym do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO), dostrzeżono strasznego nietoperza. Dzięki swojemu szerokiemu polu widzenia, VLT Survey Telescope (VST) był w stanie uchwycić wielki obłok kosmicznego gazu i pyłu, którego hipnotyzujący wygląd przypomina sylwetkę nietoperza.

“Kosmiczny nietoperz” znajduje się około 10 000 lat świetlnych od nas i leci pomiędzy północnym gwiazdozbiorami Cyrkla i Węgielnicy. Rozciąga się na obszar na niebie odpowiadający czterem tarczom Księżyca w pełni. Wygląda tak, jakby próbował upolować pożywienie w świecącym punkcie nad sobą.

Mgławica jest gwiezdną wylęgarnią, olbrzymich obłokiem gazu i pyłu, w którym rodzą się gwiazdy. Niemowlęce gwiazdy w jej wnętrzu uwalniają wystarczająco dużo energii, aby wzbudzić atomy wodoru wokół siebie, powodując ich świecenie w intensywnym odcieniu czerwieni widocznym na tym przyciągającym wzrok zdjęciu. Ciemne włókna w mgławicy wyglądają, jak szkielet naszego kosmicznego nietoperza. Struktury te są chłodniejszymi i gęstszymi skupiskami gazu niż ich otoczenie, z ziarnami pyłu, które blokują światło widzialne od gwiazd z tyłu.

Najbardziej widoczne obłoki to RCW 94, który reprezentuje prawe skrzydło nietoperza, i RCW 95, który tworzy jego ciało. Nazwy te pochodzą z dużego katalogu jasnych obszarów gwiazdotwórczych na niebie południowym. Pozostałe części nietoperza nie mają oficjalnych oznaczeń.

Ta niesamowita gwiezdna wylęgarnia została sfotografowana przez VST, teleskop należący i zarządzany przez Włoski Narodowy Instytut Astrofizyczny (INAF), znajdujący się w Obserwatorium Paranal na pustyni Atakama. VST ma idealne możliwości do uchwycenia takich wielkich strasznych stworzeń. Szczególnie z OmegaCAM na pokładzie, najnowocześniejszą 268-megapikselową kamerą, która pozwala VST na fotografowanie dużych obszarów nieba.

Obraz powstał w wyniku połączenia obserwacji w różnych filtrach, przepuszczających różne koloru lub długości fali świetlnej. Większość kształtu nietoperza, w rym czerwona poświata, została sfotografowana w zakresie widzialnym jako element przeglądu nieba VST Photometric Hα Survey of the Southern Galactic Plane and Bulge (VPHAS+). Dodatkowe dane w podczerwieni dodają odrobinę koloru w najgęstszych częściach mgławicy i zostały wykonane przez teleskop Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy (VISTA), należący do ESO, w ramach przeglądu nieba VISTA Variables in the Vía Láctea (VVV).  Oba przeglądy są otwarte dla każdego, kto chciałby zgłębić się w bezkresnym morzu kosmicznych fotografii. Odważ się spojrzeć bliżej i pozwól, aby ciekawość została pobudzona przez cuda, które czekają w ciemności. Wesołego Halloween!

Więcej informacji

Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) umożliwia naukowcom z całego świata na odkrywanie tajemnic Wszechświata z korzyścią dla nas wszystkich. Projektujemy, budujemy i zarządzamy światowej klasy obserwatoriami naziemnymi – których astronomowie używają do odpowiadania na ciekawe pytania i szerzenia fascynacji astronomią – a także promujemy międzynarodową współpracę w astronomii. Ustanowione w 1962 roku jako organizacja międzynarodowa, ESO jest wspierane przez 16 krajów członkowskich (Austria, Belgia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Irlandia, Holandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy), a także Chile jako kraj gospodarz, oraz Australię jako strategicznego partnera. Siedziba ESO, a także jego centrum popularyzacji nauki i planetarium (ESO Supernova) znajdują się w pobliżu Monachium w Niemczech, natomiast chilijska pustynia Atakama – niesamowite miejsce z wyjątkowymi warunkami do obserwacji nieba – jest domem dla naszych teleskopów. ESO zarządza trzema lokalizacjami obserwacyjnymi w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada teleskop VLT (Very Large Telescope – Bardzo Duży Teleskop) oraz dwa teleskopy do przeglądów nieba. VISTA pracuje w podczerwieni, VLT Survey Telescope w zakresie widzialnym. W Paranal ESO zarządza także południowym obserwatorium CTA (Cherenkov Telescope Array South) – największym na świecie i najbardziej czułym obserwatorium promieniowania gamma. Wspólnie z międzynarodowymi partnerami ESO zarządza także radioteleskopami APEX i ALMA, które są instrumentami do obserwacji nieba w zakresach milimetrowym i submilimetrowym. Na Cerro Armazones, niedaleko Paranal, budujemy „największe oko świata na niebo”, czyli Ekstremalnie Wielki Teleskop (Extremely Large Telescope, ELT). Nasza działalność w Chile jest zarządzana z biur ESO w Santiago, gdzie współpracujemy też z chilijskimi partnerami.

Linki

• Zdjęcia teleskopów do przeglądów nieba w Paranal
• For journalists: subscribe to receive our releases under embargo in your language: https://www.eso.org/public/outreach/pressmedia/#epodpress_form
• For scientists: got a story? Pitch your research: https://www.eso.org/public/news/pitch-your-research/
• New ESO analysis confirms severe damage from industrial complex planned near Paranal

Kontakt

Juan Carlos Muñoz Mateos
ESO Media Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6176
E-mail: press@eso.org

Bárbara Ferreira
ESO Media Manager
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6670
Tel. kom.: +49 151 241 664 00
E-mail: press@eso.org

Krzysztof Czart (Kontakt dla mediów Polska)
Sieć Popularyzacji Nauki ESO oraz Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org

Śledź ESO w mediach społecznościowych