Komunikat prasowy

Widowiskowy krajobraz powstawania gwiazd

20 sierpnia 2014

Zdjęcie prezentuje dwa obszary powstawania gwiazd w południowej Drodze Mlecznej. Wykonano je za pomocą instrumentu instrumentu Wide Field Imager w Obserwatorium ESO La Silla w Chile. Pierwszy z obszarów, po lewej, jest zdominowany przez gromadę gwiazd NGC 3603, oddaloną od nas o 20 tysięcy lat świetlnych, położoną w ramieniu spiralnym Kila-Strzelca. Drugi obiektów, po prawej, to zbiorowisko świecącego gazu o nazwie NGC 3576, umiejscowiona o połowę bliżej.

NGC 3603 to bardzo jasna gromada gwiazd, słynna z posiadania największego nagromadzenia gwiazd masywnych w naszej Galaktyce. W centrum znajduje się wielokrotna gwiazd Wolfa-Rayeta o nazwie HD 97950. Gwiazdy Wolfa-Rayeta są w zaawansowanym stadium ewolucji, a zaczynają od około 20 mas Słońca.  Ale mimo, że to spora masa, gwiazdy te tracą znaczącą część swojej materii w postaci wiatrów gwiazdowych, które rozwiewają materię z powierzchni w przestrzeń kosmiczną z prędkościami kilku milionów kilometrów na godzinę – gwałtowna dieta o kosmicznych proporcjach.

W NGC 3603 odbywa się bardzo aktywne powstawania gwiazd. Gwiazdy rodzą się w ciemnych i zapylonych obszarach kosmosu, zazwyczaj ukryte przed naszym wzrokiem. Ale gdy młode gwiazdy stopniowo zaczynają świecić i czyścić otaczające je kokony materii, stają się widoczne i tworzą świecące obłoki znane jako obszary HII. Obszary te świecą dzięki oddziaływaniom promieniowania ultrafioletowego wydzielanego przez jasne, gorące i młode gwiazdy z otaczającymi je obłokami gazu. Obszary HII mogą mieć setki lat świetlnych średnicy, a otaczający gromadę NGC 3603 uważany jest za najbardziej masywny w całej Galaktyce.

Gromadę po raz pierwszy zaobserwował 14 marca 1834 roku John Herschel, podczas swojej trzyletniej ekspedycji w celu systematycznego przeglądu nieba południowego z okolic Kapsztadu. Opisał ją jako niezwykły obiekt i przypuszczał, że może być gromadą kulistą gwiazd. Późniejsze badania dowiodły, że nie jest to stara gromada kulista, a młoda gromada otwarta, jedna z najbogatszych.

NGC 3576, na zdjęciu po prawej, leży w ramieniu spiralnym Kila-Strzelca w Drodze Mlecznej. Znajduje się około 9000 lat świetlnych od Ziemi – znacznie bliżej niż NGC 3603, ale na niebie widać ją tuż obok.

Gromadę NGC 3576 warto wspomnieć z powodu dwóch niezmiernie zakrzywionych obiektów przypominających zawinięte rogi barana. Te dziwne smugi są wynikiem wiatrów gwiazdowych z gorących, młodych gwiazd z centralnych obszarów mgławicy. Wiatry wywiały gaz i pył na zewnątrz na przestrzeni kilkuset lat świetlnych. Dwa ciemne, krzyżowe obszary znane są jako globule Boka i łatwo je dostrzec w olbrzymim kompleksie mgławicy. Te ciemne obłoki w pobliżu górnej części zdjęcia są potencjalnymi miejscami dla przyszłego formowania się gwiazd.

NGC 3576 również została odkryta przez Joha Herschela w 1834 roku, który był szczególnie produktywnym i wizualnie nagradzanym rokiem na angielskiego astronoma.

Więcej informacji

ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Jest wspierane przez 15 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada Bardzo Duży Teleskop (Very Large Telescope), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest europejskim partnerem dla rewolucyjnego teleskopu ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. ESO planuje obecnie 39-metrowy Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large optical/near-infrared Telescope - E-ELT), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.

Linki

• Zdjęcia NGC 3603 z VLT
• Inny widok obszaru NGC 3576
• Zdjęcia 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO
• Inne zdjęcia wykonane za pomocą 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO
• Zdjęcia La Silla

Kontakt

Richard Hook
ESO Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
E-mail: rhook@eso.org

Krzysztof Czart (Kontakt dla mediów Polska)
Sieć Popularyzacji Nauki ESO oraz Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org

Śledź ESO w mediach społecznościowych

Jest to tłumaczenie Komunikatu prasowego ESO eso1425