Komunikat prasowy

ESO wybuduje największe oko świata na niebo

11 czerwca 2012

ESO wybuduje największy teleskop optyczno-podczerwony na świecie. Podczas dzisiejszego spotkania w Garching, Rada ESO zaaprobowała projekt Ogromnie Wielkiego Teleskopu Europejskiego (E-ELT), w oczekiwaniu na potwierdzenie czterech tzw. głosów ad referendum [1], E-ELT rozpocznie działanie na początku następnej dekady.

Organ zarządzający ESO – Rada, spotkał się dzisiaj w siedzibie ESO w Garching w Niemczech. Głównym tematem spotkania było rozpoczęcie Programu Ogromnie Wielkiego Teleskopu Europejskiego (E-ELT) – największego oka świata na niebo. E-ELT będzie teleskopem z 39,3-metrowym segmentowym zwierciadłem, usytuowanym na Cerro Armazones w północnym Chile, niedaleko Obserwatorium ESO Paranal.

Wszystkie Kraje Członkowskie ESO wyraziły już bardzo silne poparcie dla projektu E-ELT (zobacz eso1150). Rada głosowała dzisiaj za rezolucją aprobującą E-ELT i jego pierwszy zestaw instrumentów, w oczekiwaniu na potwierdzenie tzw. głosów ad referendum.

Aby zaakceptować start programu, dwie trzecie Krajów Członkowskich (co najmniej dziesięć) musi zagłosować “za”. Na spotkaniu Rady Austria, Czechy, Niemcy, Holandia, Szwecja i Szwajcaria głosowały za rozpoczęciem programu E-ELT. Cztery kolejne kraje głosowały „za” ad referendum: Belgia, Finlandia, Włochy i Wielka Brytania. Pozostałe cztery Kraje Członkowskie aktywnie działają w kierunku przystąpienia do programu w bliskiej przyszłości.

Zgodnie z uchwałą, wydatki na elementy projektu inne niż początkowe prace budowlane, nie rozpoczną się do momentu, aż wpłaty od Krajów Członkowskich (jak uzgodniono w zasadach finansowania zaaprobowanych przez Radę pod koniec 2011 roku) nie przekroczą 90% z kwoty 1083 milionów euro (w cenach z 2012 roku).

Według bieżącego harmonogramu pierwsze duże kontrakty przemysłowe E-ELT zostaną zaaprobowane, a główne zobowiązania finansowe zrealizowane, w ciągu następnego roku. Powinno to dać wystarczający czas na spełnienie wymaganych warunków: potwierdzeń głosów Belgii, Finlandii, Włoch i Wielkiej Brytanii, dla innych Krajów Członkowskich na przystąpienie do projektu, a dla Brazylii na ukończenie procedury ratyfikacyjnej.

“To doskonała informacja i wielki dzień dla ESO. Teraz możemy iść do przodu zgodnie z harmonogramem tego gigantycznego projektu” powiedział Dyrektor Generalny ESO, Tim de Zeeuw.

Rozstrzygnięto już pierwsze kontrakty dla projektu. Krótko przed spotkaniem Rady podpisano kontrakt na rozpoczęcie szczegółowych studiów projektowych dla stanowiącego duże wyzwanie zwierciadła adaptatywnego M4. Jest to jeden z najdłuższych elementów całego programu E-ELT i jego szybki start jest kluczowy. Więcej szczegółów znajduje się w ann12032.

Realizowane są także zaawansowane prace projektowe w kwestii drogi na szczyt Cerro Armazones, gdzie będzie znajdować się E-ELT, a część prac budowlanych powinna rozpocząć się jeszcze w tym roku. Dotyczy to przygotowania drogi dojazdowej na szczyt Cerro Armazones oraz wyrównywania samego szczytu.

„E-ELT utrzyma ESO na wiodącej pozycji na dekady i doprowadzi do nadzwyczajnych plonów naukowych” stwierdził Prezydent Rady Xavier Barcons.

Uwagi

[1] Ad referendum oznacza w tym kontekście konieczność potwierdzenia przed następnym spotkaniem Rady przez władze Kraju Członkowskiego.

Więcej informacji

W roku 2012 mija 50. rocznica utworzenia Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO). ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Jest wspierane przez 15 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada Bardzo Duży Teleskop (Very Large Telescope), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest europejskim partnerem dla rewolucyjnego teleskopu ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. ESO planuje obecnie 40-metrowej klasy Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large optical/near-infrared Telescope - E-ELT), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.

Linki

• E-ELT Construction Proposal Executive Summary and Proposal Digest
• Książka "E-ELT Construction Proposal"
• Strony na temat E-ELT

Kontakt

Lars Lindberg Christensen
Head, ESO education and Public Outreach Department
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6761
Tel. kom.: +49 173 3872 621
E-mail: lars@eso.org

Richard Hook
ESO, La Silla, Paranal, E-ELT & Survey Telescopes Press Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
Tel. kom.: +49 151 1537 3591
E-mail: rhook@eso.org

Valentina Rodríguez
ePOD Coordinator in Chile
Santiago, Chile
Tel.: +562 4633123
E-mail: vrodrigu@eso.org

Krzysztof Czart (Kontakt dla mediów Polska)
Sieć Popularyzacji Nauki ESO oraz Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org

Śledź ESO w mediach społecznościowych