Komunikat prasowy

Dwa zdjęcia koślawej galaktyki

4 maja 2011

Galaktyka NGC 2442, zwana też Meathook Galaxy (Galaktyka Hak), ma bardzo zaburzony kształt. Jedno z ramion spiralnych jest ciasno nawinięte na siebie i niedawno wybuchła w nim supernowa, natomiast drugie rozciąga się daleko od jądra i jest usiane punktami niedawnych procesów gwiazdotwórczych. 2,2-metrowy teleskop MPG/ESO oraz Kosmiczny Teleskop Hubble’a operowany przez NASA/ESA uzyskały dwa różne zdjęcia tej asymetrycznej galaktyki spiralnej.

Galaktyka NGC 2442 widoczna w południowej konstelacji Ryby Latającej, jest łatwo rozpoznawalna z powodu swoich asymetrycznych ramion spiralnych. Koślawy widok galaktyki jest prawdopodobnie skutkiem grawitacyjnych oddziaływań z inną galaktyką w którymś momencie historii NGC 2442 – ale jak dotąd astronomowie nie byli w stanie zidentyfikować winowajczyni.

Szeroka panorama uzyskana za pomocą instrumentu Wide Field Imager, pracującego na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO w La Silla w Chile, bardzo wyraźnie pokazuje kształt podwójnego haka, któremu galaktyka zawdzięcza swoje przezwisko. Na zdjęciu widać też kilka innych galaktyk, zarówno bliskich w stosunku do NGC 2442, jak i znacznie bardziej odległych, które tworzą bogate tło. Mimo, że działający na powierzchni Ziemi Wide Field Imager nie jest w stanie dorównać rozdzielczości obrazów z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, może za to pokryć znacznie większy obszar nieba podczas pojedynczej ekspozycji. Oba narzędzia dostarczają astronomom uzupełniających się informacji.

Zbliżenie z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a (eso1115b), operowanego przez NASA/ESA, skupia się na jądrze galaktyki i na bardziej zwartym z dwóch ramion spiralnych. W 1999 roku w tym ramieniu masywna gwiazda eksplodowała na koniec swojego życia jako supernowa. Porównując starsze naziemne obserwacje, poprzednie zdjęcia z Hubble’a wykonane w 2001 roku oraz zaprezentowaną fotografię z końca 2006 roku, astronomowie mogli dokładnie zbadać co zdarzyło się w chwili śmierci gwiazdy. W momencie wykonania pokazanego zdjęcia supernowa już osłabła i nie widać jej na obrazku.

Obserwacje z ESO ukazują inny koniec cyklu życia gwiazd. Punkciki biegnące wzdłuż galaktyki, szczególnie w dłuższym z dwóch ramion spiralnych, układają się w różowe i czerwone ścieżki. Kolor ten pochodzi od gazu wodorowego w obszarach formowania się gwiazd: silne promieniowanie nowo narodzonych gwiazd pobudza gaz w obłokach, z których się uformowały – gaz świeci w jasnym odcieniu czerwieni.

Oddziaływanie z inną galaktyką, które dało NGC 2442 nietypowy asymetryczny kształt, przypuszczalnie wzbudziło też ten niedawny epizod formowania się gwiazd. Te same siły pływowe, które zdeformowały galaktykę, rozerwały obłoki gazy i spowodowały ich grawitacyjne zapadanie się.

Więcej informacji

ESO, Europejskie Obserwatorium Południowe, jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Jest wspierane przez 15 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada Bardzo Duży Teleskop (Very Large Telescope), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz teleskop VISTA, największy na świecie instrument do przeglądów nieba. ESO jest europejskim partnerem dla rewolucyjnego teleskopu ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. ESO planuje obecnie 42-metrowy Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large optical/near-infrared Telescope - E-ELT), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.

Linki

Kontakt

Richard Hook
ESO, La Silla, Paranal, E-ELT and Survey Telescopes Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
E-mail: rhook@eso.org

Oli Usher
Hubble/ESA
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6855
E-mail: ousher@eso.org

Krzysztof Czart (Kontakt dla mediów Polska)
Sieć Popularyzacji Nauki ESO oraz Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org

Śledź ESO w mediach społecznościowych

Jest to tłumaczenie Komunikatu prasowego ESO eso1115

O komunikacie

Komunikat nr:eso1115pl
Nazwa:NGC 2442
Typ:Local Universe : Galaxy : Type : Spiral
Facility:Hubble Space Telescope, MPG/ESO 2.2-metre telescope
Instrumenty:WFI

Zdjęcia

Wide-field view of the Meathook galaxy
Wide-field view of the Meathook galaxy
Po angielsku
Hubble image of the Meathook galaxy
Hubble image of the Meathook galaxy
Po angielsku
Wide-field view of the sky around the Meathook galaxy
Wide-field view of the sky around the Meathook galaxy
Po angielsku
The Meathook Galaxy, NGC 2442, in the constellation of Volans
The Meathook Galaxy, NGC 2442, in the constellation of Volans
Po angielsku

Filmy

Zooming in on the Meathook Galaxy
Zooming in on the Meathook Galaxy
Po angielsku
Panning across the Meathook Galaxy
Panning across the Meathook Galaxy
Po angielsku