Komunikat prasowy

Pobliski galaktyczny ideał

8 września 2010

ESO opublikowało nowe, spektakularne zdjęcie NGC 300, galaktyki spiralnej podobnej do Drogi Mlecznej, położonej w pobliskiej grupie galaktyk (Grupa Rzeźbiarza). 50-godzinna ekspozycja wykonana za pomocą instrumentu Wide Field Image (WFI) w obserwatorium ESO La Silla w Chile pokazuje strukturę galaktyki w niesamowitych szczegółach.

Odkryta w Australii przez szkockiego astronoma Jamesa Dunlopa na początku dziewiętnastego wieku, NGC 300 jest jedną z najbliższych i najlepiej widocznych galaktyk spiralnych na niebie południowym. Jest wystarczająco jasna, aby łatwo dostrzec ją przez lornetkę. Znajduje się w  niepozornej konstelacji Rzeźbiarza, która ma niewiele jasnych gwiazd, ale jest domem zbiorowiska pobliskich galaktyk, które formują Grupę Rzeźbiarza [1]. Inne galaktyki grupy sfotografowane teleskopami ESO to NGC 55 (eso0914), NGC 253 (eso1025, eso0902) i NGC 7793 (eso0914). Wiele galaktyk ma przynajmniej niewielkie nieregularności, ale NGC 300 wydaje się być wybitnie normalna. Dzięki temu jest idealnym przypadkiem dla astronomów badających strukturę i skład galaktyk spiralnych, takich jak nasza własna.

Zdjęcie z Wide Field Imager (WFI) z Obserwatorium ESO La Silla w Chile zostało złożone z wielu pojedynczych fotografii, uzyskanych poprzez wielki zestaw różnych filtrów, o łącznym czasie ekspozycji bliskim 50 godzinom. Dane były zbierane przez wiele nocy obserwacyjnych rozłożonych na kilka lat. Głównym celem tej szerokiej kampanii obserwacyjnej było uzyskanie kompletnego przeglądu gwiazd w galaktyce, obejmującego zarówno liczbę jak i typy gwiazd, wyodrębniając obszary, a nawet pojedyncze gwiazdy, co gwarantuje dokładniejsze i bardziej wyspecjalizowane badania. Ale tak bogata kolekcja danych będzie mieć w najbliższych latach także inne zastosowania. Dzięki obserwowaniu galaktyki przy pomocy filtrów, które wyodrębniają światło pochodzące tylko od wodoru i tlenu, wiele obszarów gwiazdotwórczych w ramionach spiralnych NGC 300 widocznych jest na zdjęciu ze szczególnie wyraźnie jako czerwone i różowe obłoki. Ze swoim olbrzymim polem widzenia 34 x 34 minuty łuku, podobnym do rozmiarów Księżyca w pełni, WFI jest idealnym narzędziem dla astronomów do badania dużych obiektów, takich jak NGC 300.

W NGC 300 zachodzi wiele interesujących zjawisk astronomicznych, które badano teleskopami ESO. Astronomowie z ESO odkryli ostatnio najbardziej odległą i jedną z najmasywniejszych gwiazdowych czarnych dziur do tej pory zaobserwowanych w tej galaktyce (eso1004), jako obiekt w układzie podwójnym, towarzyszący gorącej i jasnej gwieździe Wolfa-Rayeta. NGC 300 oraz inna galaktyka, NGC 55, powoli krążą dookoła i w kierunku siebie, we wczesnych fazach długiego procesu zderzania się (eso0914). Aktualne najlepsze oszacowanie odległości do NGC 300 również zostało wykonane przez astronomów korzystających między innymi z Bardzo Dużego Teleskopu VLT w Obserwatorium ESO Paranal (eso0524).

Uwagi

[1] Mimo, że zazwyczaj jest uznawana za należącą do Grupy Rzeźbiarza, najnowsze pomiary odległości sugerują, że NGC 300 leży znacznie bliżej, niż wiele innych galaktyk z tej grupy i może być tylko luźno z nimi związana.

Więcej informacji

ESO, Europejskie Obserwatorium Południowe, jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Należy do niego 14 krajów: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada Bardzo Duży Teleskop (Very Large Telescope), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz teleskop VISTA, największy na świecie instrument do przeglądów nieba. ESO jest europejskim partnerem dla rewolucyjnego teleskopu ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. ESO planuje obecnie 42-metrowy Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large optical/near-infrared Telescope - E-ELT), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.

Kontakt

Richard Hook
ESO, La Silla, Paranal, E-ELT and Survey telescopes Press Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
E-mail: rhook@eso.org

Krzysztof Czart (Kontakt dla mediów Polska)
Sieć Popularyzacji Nauki ESO oraz Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org

Śledź ESO w mediach społecznościowych

Jest to tłumaczenie Komunikatu prasowego ESO eso1037