Komunikaty prasowe 2015

16 grudnia 2015: Astronomowie korzystający z Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) znaleźli najlepsze jak dotąd wskazówki, że w dyskach gazu i pyłu wokół młodych gwiazd niedawno uformowały się planety masach kilku mas Jowisza. Pomiary gazu wokół gwiazd dostarczyły także dodatkowych informacji na temat własności tych planet.

15 grudnia 2015: Teleskopy ESO dały międzynarodowemu zespołowi astronomów prezent w postaci trzeciego wymiaru w gigantycznym polowaniu na największe związane grawitacyjnie struktury we Wszechświecie – gromady galaktyk. Obserwacje z VLT i NTT dołączyły do danych z innych obserwatoriów na całej kuli ziemskiej i w kosmosie jako część przeglądu XXL – jednego z największych nakierowanych na gromady galaktyk.

9 grudnia 2015: Spektakularne następstwa kosmicznej kolizji sprzed 360 milionów lat zostały szczegółowo ukazane na nowych zdjęciach z należącego do ESO teleskopu VLT w Obserwatorium Paranal. Wśród pozostałości znajduje się rzadka, tajemnicza, młoda galaktyka karłowata. Daje ona astronomom okazję do lepszego poznania podobnych galaktyk, o których sądzi się, że były powszechne we wczesnym Wszechświecie, ale zwykle są zbyt słabe i zbyt odległe, aby je zaobserwować obecnie dostępnymi teleskopami.

25 listopada 2015: Zespół astronomów korzystający z należącego do ESO teleskopu VLT uzyskał najbardziej szczegółowe zdjęcia hiperolbrzyma VY Canis Majoris. Obserwacje pokazują w jaki sposób nieoczekiwanie duże ziarna pyłu otaczającego gwiazdę pozwalają jej na utratę niesamowicie olbrzymich ilości masy w początkowej fazie umierania gwiazdy. Proces ten, który zrozumiano po raz pierwszy, jest niezbędny, aby przygotować tego typu olbrzymie gwiazdy na ich wybuchowy koniec w postaci supernowych.

18 listopada 2015: Należący do ESO teleskop VISTA do przeglądów nieba odnalazł grupę wcześniej nieznanych galaktyk, które istniały gdy Wszechświat był w wieku niemowlęcym. Dzięki odkryciu i zbadaniu większej liczby tego typu galaktyk niż kiedykolwiek, astronomowie ustalili kiedy po raz pierwszy pojawiły się takie monstrualne galaktyki.

11 listopada 2015: Pozostałości po śmiertelnej interakcji pomiędzy umarłą gwiazdą, a jej kolacją w postaci planetoidy zostały po raz pierwszy szczegółowo zbadane przez międzynarodowy zespół astronomów korzystający z Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) w Obserwatorium Paranal w Chile, które należy do ESO. Daje to wgląd w daleką przyszłość Układu Słonecznego.

4 listopada 2015: Nowy instrument, który został zamontowany na 12-metrowym radioteleskopie Atacama Pathfinder Experiment (APEX) na 5000 metrach n.p.m. w Andach Chilijskich, otworzył wcześniej mało wykorzystywane okno na Wszechświat. SEPIA - odbiornik dla APEX przygotowany przez Szwecję i ESO – będzie wykrywać słabe sygnały od wody i innych molekuł w Drodze Mlecznej oraz pobliskich galaktykach i we wczesnym Wszechświecie.

28 października 2015: Astronomowie korzystający z teleskopu VISTA w Obserwatorium Paranal należącym do ESO odkryli nieznany do tej pory składnik Drogi Mlecznej. Wykonując mapy położeń klasy gwiazd, które zmieniają jasność i są nazywane cefeidami, znaleziono dysk złożony z młodych gwiazd ukrytych za grubym dyskiem z obłoków pyłowych w centralnym zgrubieniu galaktycznym.

26 października 2015: 24 października 2015 r. Premier Włoch, Matteo Renzi, odwiedził należące do ESO Obserwatorium Paranal na pustyni Atakama w Chile. Po czołowym światowym ośrodku badawczym oprowadzili gościa Dyrektor Generalny ESO, prof. Tim de Zeeuw oraz Programme Manager of the European Extremely Large Telescope (E-ELT), Roberto Tamai.

21 października 2015: Za pomocą należącego do ESO teleskopu VLT międzynarodowy zespół astronomów znalazł najgorętszy i najmasywniejszy układ podwójny kontaktowy ze składnikami tak blisko siebie, że się dotykają. Dwie gwiazdy w ekstremalnym systemie VFTS 352 być może zmierzają ku dramatycznemu końcowi, w trakcie którego złączą się tworząc nową, gigantyczną, pojedynczą gwiazdę, albo utworzą podwójną czarną dziurę.

14 października 2015: Ciemne smugi prawie całkowicie przesłaniają pole gwiazdowe na nowym zdjęciu wykonanym za pomocą kamery Wide Field Imager na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO w Obserwatorium La Silla w Chile. Obszary w kolorze czarnego atramentu są niewielkimi fragmentami olbrzymiej ciemnej mgławicy znanej jako Worek Węgla, jednego z najbardziej okazałych obiektów tego typu widocznych gołym okiem. Za miliony lat kawałki Worka Węgla zapłoną niczym jego odpowiednik z paliw kopalnych, dzięki światłu wielu młodych gwiazd.

7 października 2015: Dzięki zdjęciom wykonanym za pomocą teleskopu VLT (należącego do ESO) oraz Kosmicznego Teleskopu Hubble’a (należącego do NASA/ESA) astronomowie odkryli struktury w dysku pyłowym otaczającym pobliską gwiazdę, które nigdy wcześniej nie były obserwowane. Podobne do fal, szybko poruszające się struktury, występują w dysku wokół gwiazdy AU Microscopii i nie przypominają niczego co do tej pory obserwowano lub przewidywano. Pochodzenie i natura tych struktur stanowi zagadkę, nad której wyjaśnieniem skupią się astronomowie. Wyniki badań opublikowano 8 października 2015 r. w czasopiśmie „Nature”.

23 września 2015: Najnowsze zdjęcie obszaru gwiazdotwórczego Messier 17, widocznego w kolorach róży, zostało wykonane za pomocą instrumentu Wide Field Imager na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO w Obserwatorium La Silla w Chile, placówce należącej do ESO. Jest to jeden z najostrzejszych obrazów pokazujących całą mgławicę, który nie tylko ukazuje jej pełen rozmiar, ale także nie traci na szczegółowości kosmicznego krajobrazu obłoków gazu, pyłu i niedawno narodzonych gwiazd.

16 września 2015: Galaktyka Karłowata w Rzeźbiarzu jest bliską sąsiadką naszej Drogi Mlecznej. Została sfotografowana za pomocą kamery Wide Field Imager zainstalowanej na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO w Obserwatorium La Silla. Pomimo swojej bliskości, obie galaktyki mają bardzo różne historie i cechy. Omawiana galaktyka jest znacznie mniejsza i starsza niż Droga Mleczna, co czyni ją cennym obiektem zarówno dla badań nad powstawaniem gwiazd, jak i galaktyk we wczesnym Wszechświecie. Jednak z powodu słabego blasku badania tego obiekty nie są prostym zadaniem.

2 września 2015: Zaprezentowane zdjęcie jest zdominowane przez olbrzymią mgławicę Gum 56, rozświetloną przez jasne, gorące i młode gwiazdy, które się w niej narodziły. Przez miliony lat z gazu w mgławicy powstawały gwiazdy, a gdy starzały się, zwracały materię do swojego gwiezdnego matecznika, czyniąc to albo poprzez łagodne wyrzuty materii w przestrzeń kosmiczną, albo przez znacznie bardziej dramatyczne wybuchy supernowych. Zdjęcie zostało wykonane za pomocą 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO w Obserwatorium La Silla w Chile w ramach programu Kosmicznych Klejnotów ESO.

19 sierpnia 2015: Gromady otwarte gwiazd, takie jak widoczna na zdjęciu, to nie tylko idealne obiekty do wykonywania pięknych fotografii. Większość gwiazd powstaje w gromadach, a gromady mogą być wykorzystywane przez astronomów jako laboratoria do badania w jaki sposób gwiazdy ewoluują i umierają. Gromada sfotografowana przez Wide Field Imager (WFI) w należącym do ESO Obserwatorium La Silla, znana jest jako IC 4651, a narodzone w niej gwiazdy pokazują szeroką gamę charakterystyk.

10 sierpnia 2015: Międzynarodowy zespół astronomów badając ponad 200 000 galaktyk zmierzył energię generowaną w dużym fragmencie kosmosu, robiąc to bardziej precyzyjnie niż dotychczasowe pomiary. Jest to najbardziej kompleksowa ocena wydajności energetycznej w pobliskim Wszechświecie. Udało się potwierdzić, że energia produkowana obecnie w części Wszechświata stanowi zaledwie połowę stanu sprzed dwóch miliardów lat oraz okazało się, że to osłabienie zachodzi na wszystkich długościach fali od ultrafioletu do dalekiej podczerwieni. Wszechświat powoli umiera.

5 sierpnia 2015: Niezwykły bąbel, świecący niczym duch gwiazdy w ciemnościach panujących w kosmosie, może wydawać się nadnaturalny i tajemniczy, ale jest dobrze znanym astronomom rodzajem obiektu: mgławicą planetarną, pozostałością po umierającej gwieździe. Niniejsze zdjęcie to najlepszy jak dotąd widok mało znanego obiektu ESO 378-1. Fotografię uzyskano za pomocą teleskopu VLT w północnym Chile.

29 lipca 2015: Pierwszy raz udało się znaleźć lit w materii wyrzuconej przez nową. Obserwacje Nova Centauri 2013 wykonane w Obserwatorium La Silla oraz w pobliżu Santiago w Chile, pomogły wyjaśnić tajemnicę dlaczego wiele młodych gwiazd wydaje się mieć więcej tego pierwiastka niż jest to spodziewane. Nowe wyniki wypełniają brakujący od dawna element układanki reprezentującej chemiczną ewolucję naszej Galaktyki i są dużym krokiem w kierunku zrozumienia przez astronomów ilości różnych pierwiastków w gwiazdach Drodze Mlecznej.

22 lipca 2015: Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) została użyta do wykrycia najbardziej odległych gwiazdotwórczych obłoków gazu odnalezionych jak dotąd w zwykłych galaktykach we wczesnych Wszechświecie. Nowe obserwacje pozwalają astronomom rozpocząć oglądanie w jaki sposób pierwsze galaktyki się formowały i w jaki sposób wyczyściły kosmiczną mgłę podczas ery rejonizacji. Jest to pierwszy raz, gdy takie galaktyki są widoczne dokładniej niż tylko jako słabe plamki.