Ogłoszenie

Olbrzymia mapa odległego Wszechświata osiągnęła półmetek

VLT dokonuje przeglądu pozycji 55 tysięcy galaktyk

12 marca 2013

Największy w historii projekt wykonania mapy Wszechświata w trzech wymiarach, używający teleskopów ESO, osiągnął półmetek. Międzynarodowy zespół astronomów [1] wykorzystał instrument VIMOS na Bardzo Dużym Teleskopie (VLT) do wyznaczenia odległości do 55 000 galaktyk [2] w ramach przeglądu VIPERS [3]. Pozwoliło to naukowcom stworzyć znaczącą trójwymiarową mapę rozmieszczenia galaktyk w przestrzeni kosmicznej w młodym Wszechświecie. Wyniki szczegółowo pokazują złożoną sieć wielkoskalowych struktur we Wszechświecie.

Badając kosmiczną sieć astronomowie mogą testować teorie w jaki sposób Wszechświat powstał i ewoluował i poznawać własności tajemniczej ciemnej energii, która powoduje przespieszanie tempa ekspansji Wszechświata. Wykonując mapy rozwoju struktur wielkoskalowych w czasie, naukowcy mogą też sprawdzić czy ogólna teoria względności Einsteina jest dokładna, czy może wymaga poprawek.

VIPERS jest najdokładniejszym przeglądem galaktyk obserwowanych w czasie, o którym astronomowie sądzą, że we Wszechświecie zaczęła dominować ciemna energia, tak jak obecnie. Stało się to we Wszechświecie mającym od pięciu do dziewięciu miliardów lat - około połowy obecnego wieku 13,7 miliarda lat. Mimo że jeszcze nie jest ukończony, VIPERS już dostarcza ciekawych wyników naukowych, w tym zarówno pierwszych oszacowań tempa wzrostu struktur wielkoskalowych, jak i najlepszy spis średniej liczby galaktyk masywnych w tym okresie czasu historii Wszechświata.

W tym tygodniu, aby podkreślić krok milowy, zespół wysłał do publikacji w czasopismach naukowych kilka artykułów, które opisują przegląd i początkowe wyniki. Wyniki z VIPERS są dostępne publicznie do użytku przez astronomów z całego świata. Obecny katalog odległości do galaktyk będzie opublikowany we wrześniu b.r.

Uwagi

[1] W skład międzynarodowego zespołu badawczego projektu VIPERS wchodzą m.in. polscy astronomowie z Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ), Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz polscy naukowcy będący obecnie na stażach zagranicznych.

[2] Światło każdej z galaktyk jest rozdzielone na składowe kolory za pomocą VIMOS. Następnie dokładne analizy pozwalają astronomom ustalić jak szybko galaktyka ucieka od nas - jej przesunięcie ku czerwieni (redshift). Ujawnia to jej odległość, a w połączeniu z pozycja na niebie, położenie we Wszechświecie.

[3] VIPERS oznacza VIMOS Public Extragalactic Redshift Survey. Więcej informacji dostępnych jest tutaj.