Persbericht

Jonge ster is het stralende middelpunt

10 februari 2016

Op deze nieuwe foto van de ESO-sterrenwacht op La Silla in Chili is een pas gevormde ster te zien die de kosmische wolken in zijn omgeving aanlicht. De stofdeeltjes in de uitgestrekte wolken rond de ster HD 97300 verstrooien het licht ervan zoals mist het licht van een autokoplamp verstrooit. Het resultaat is de reflectienevel IC 2631. Hoewel HD 97300 nu nog het stralende middelpunt vormt, is het stof dat hem zo opvallend maakt een voorbode van de geboorte van nog meer sterren, die de show wel eens zouden kunnen gaan stelen.

Het gloeiende gebied op deze nieuwe foto van de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop is een reflectienevel die IC 2631 wordt genoemd. Objecten van dit type zijn wolken van kosmisch stof die het licht van een naburige ster de ruimte in weerkaatsen, wat een prachtig schouwspel oplevert. IC 2631 is de helderste nevel in het Kameleon-complex, een uitgestrekt gebied van gas- en stofwolken dat tal van jonge sterren en sterren-in-wording herbergt. Het complex staat op een afstand van ongeveer 500 lichtjaar in het zuidelijke sterrenbeeld Kameleon.

IC 2631wordt aangelicht door de ster HD 97300, een van de jongste – en tevens zwaarste en helderste – sterren in zijn omgeving. Dit gebied is rijk aan stellair bouwmateriaal, wat onder meer blijkt uit de aanwezigheid van donkere nevels, die op deze foto boven en onder IC 2631 te zien zijn. Donkere nevels bevatten zoveel gas en stof dat ze het licht van achtergrondsterren tegenhouden.

Reflectienevels zoals die rond HD 97300 verstrooien sterlicht terug de ruimte in. Maar energierijker sterlicht, zoals de ultraviolette straling van zeer hete, nieuwe sterren, kan het omringende gas ioniseren, waardoor het van zichzelf licht gaat uitzenden. Zulke emissienevels wijzen op de aanwezigheid van hetere, feller stralende sterren die – eenmaal volwassen – tot op afstanden van duizenden lichtjaren waarneembaar zijn. HD 97300 is niet zo energierijk en zal dus niet zo heel lang het stralende middelpunt zijn.

Noten

In dit persbericht werd de helderste ster in de nevel, HD 97300, oorspronkelijk als een T Tauri-ster omgeschreven. De consensus in de literatuur is echter dat het een zwaardere pre-hoofdreeksster is van het type Herbig Ae/Be. Onze excuses voor deze fout.

Meer informatie

ESO is de belangrijkste intergouvernementele astronomische organisatie in Europa en de meest productieve sterrenwacht ter wereld. Zij wordt ondersteund door zestien lidstaten: België, Brazilië, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland, en door gastland Chili. ESO voert een ambitieus programma uit, gericht op het ontwerpen, bouwen en beheren van grote sterrenwachten die astronomen in staat stellen om belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen te doen. Ook speelt ESO een leidende rol bij het bevorderen en organiseren van samenwerking op astronomisch gebied. ESO beheert drie waarnemingslocaties van wereldklasse in Chili: La Silla, Paranal en Chajnantor. Op Paranal staan ESO’s Very Large Telescope (VLT), de meest geavanceerde optische sterrenwacht ter wereld, en twee surveytelescopen: VISTA werkt in het infrarood en is de grootste surveytelescoop ter wereld en de VLT Survey Telescope is de grootste telescoop die specifiek is ontworpen om de hemel in zichtbaar licht in kaart te brengen. ESO is ook de Europese partner van de revolutionaire telescoop ALMA, het grootste astronomische project van dit moment. En op Cerro Armazones, dicht bij Paranal, bouwt ESO de 39-meter Europese Extremely Large optical/near-infrared Telescope (E-ELT), die ‘het grootste oog op de hemel’ ter wereld zal worden.