Mededeling

Astronomen bouwen de meest geavanceerde sterrenwacht ter wereld na met LEGO®

29 juni 2017

Bij de bouw van de ESO-sterrenwacht op Paranal in Chili – een van de grootste en meest geavanceerde telescoopfaciliteiten ter wereld – waren enkele van de knapste wetenschappers en ingenieurs betrokken. En nu hebben de Nederlandse astronoom Frans Snik en een team van toegewijde helpers dat nog eens dunnetjes overgedaan. Zij hebben een uniek LEGO^®-model gemaakt van het complete Paranal-platform, compleet met verrassend gedetailleerde replica’s van de vier 8,2-meter VLT Unit Telescopes (UT) en de vier ondersteunende 1,8-meter Auxiliary Telescopes [1].

Dit verbazingwekkende eenmalige model is overgedragen aan ESO, en te bezichtigen in het ESO-hoofdkwartier in Garching, Duitsland. Zodra in het voorjaar van 2018 het ESO Supernova planetarium & bezoekerscentrum in het ESO-hoofdkwartier is geopend, zal het model daar een plek krijgen.

Het model van het Paranal-platform, op een schaal van ongeveer 1:150, omvat niet alleen de verschillende VLT-telescopen en hun behuizingen: ook alle instrumenten die bij de echte VLT worden gebruikt zijn aanwezig. Tevens zijn er nauwkeurige modellen van de VST, VISTA en het bedieningsgebouw. Elk van de 8,2-meter UT’s bestaat uit precies 3104 stukjes en voor het hele platform waren meer dan 25.000 afzonderlijke onderdelen nodig – plus de nodige tijd en geduld! De telescopen kunnen draaien en alle luiken en ventilatiegaten kunnen open en dicht. De vier Auxiliary Telescopes staan op rails en zijn, net als de echte telescopen, verplaatsbaar. En de VLTI-tunnels bieden plaats aan een werkende miniatuur interferometer die echte fringes (interferentiestrepen) kan produceren.

Het bouwen van een modeltelescoop is een uitstekende manier om inzicht te krijgen in de complexiteit van moderne astronomische instrumenten en iedereen met genoeg doorzettingsvermogen (en ongeveer 5000 euro op zak) kan zijn eigen versie van deze enorme telescopen bouwen. Frans Snik voorziet u graag van de noodzakelijke instructies.

En voor wie nog meer wil, is er ook een LEGO^®-bouwschema beschikbaar voor ESO’s Extremely Large Telescope, die momenteel nabij Paranal in aanbouw is – op dezelfde schaal als het Paranal-model.

Noten

[1] Het LEGO^®-Paranal begon zijn kleinschalige bestaan in 2014, toen Snik zijn eerste LEGO^®-model van ESO’s Extremely Large Telescope (ELT) ontwierp en bouwde. Later bedacht hij ook een LEGO^®-model van de 8,2-meter VLT Unit Telescopes.