Persbericht
Licht uit de duisternis
16 januari 2013
Een indringende nieuwe opname van ESO toont een donkere wolk waarin nieuwe sterren ontstaan, met daarnaast een groepje heldere sterren die al uit hun stofrijke stellaire kraamkamer tevoorschijn zijn gekomen. De foto is gemaakt met de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla, in het noorden van Chili. Het is de beste opname in zichtbaar licht die ooit van dit vrij onbekende object is gemaakt.
Links op deze nieuwe foto is een donkere zuil te zien die op een rookwolk lijkt. Rechts ervan schittert een groepje heldere sterren. Op het eerste gezicht lijken de twee weinig overeenkomsten te vertonen, maar ze zijn nauw met elkaar verbonden. De wolk bevat enorme hoeveelheden koel kosmisch stof en is een kraamkamer waarin nieuwe sterren worden geboren. Waarschijnlijk is onze zon meer dan vier miljard jaar geleden in een soortgelijk stervormingsgebied ontstaan.
De wolk, die Lupus 3 wordt genoemd, staat op een afstand van ongeveer 600 lichtjaar in het sterrenbeeld Schorpioen. Het hier getoonde gebied is ongeveer vijf lichtjaar groot.
Wanneer de dichtere delen van zo’n wolk onder invloed van hun eigen zwaartekracht samentrekken, worden ze heet en beginnen ze te stralen. Aanvankelijk wordt deze straling door de stofrijke wolken tegengehouden, waardoor zij alleen waarneembaar is met telescopen die gevoelig zijn voor langere golflengten dan die van zichtbaar licht, zoals het infrarood. Maar naarmate de sterren heter en helderder worden, blazen zij met hun intense straling en sterrenwinden geleidelijk hun omgeving schoon, totdat zij in al hun glorie tevoorschijn komen.
De heldere sterren rechts op de foto zijn een perfect voorbeeld van een groepje van zulke hete, jonge sterren. Een deel van hun stralend blauwe licht wordt verstrooid door het stof dat in hun omgeving is achtergebleven. De twee helderste sterren zijn helder genoeg om met een kleine telescoop of verrekijker zichtbaar te zijn. Het zijn jonge sterren die hun energie nog niet ontlenen aan fusiereacties in hun kern en nog door gloeiend gas zijn omgeven [1]. Ze zijn waarschijnlijk minder dan een miljoen jaar oud.
Hoewel ze op het eerste gezicht minder opvallend zijn dan de helderblauwe sterren, zijn in ditzelfde gebied, dat een van de dichtstbijzijnde stellaire kraamkamers is, nog vele andere sterren-in-wording opgespoord.
Stervormingsgebieden kunnen enorm groot zijn, zoals de Tarantulanevel (eso0650), waar honderden zware sterren worden gevormd. Maar de meeste sterren in sterrenstelsels als het onze worden waarschijnlijk geboren in gebieden van veel geringere omvang, zoals Lupus 3. Daarom is dit gebied niet alleen boeiend voor astronomen, maar ook een prachtig voorbeeld van de beginstadia van het leven van sterren.
Noten
[1] Zulke sterren worden Herbig Ae/Be-sterren genoemd, naar de astronoom die hen als eerste herkende. De ‘A’ en ‘B’ verwijzen naar de spectraaltypes van de sterren, die wat heter zijn dan de zon, en de ‘e’ geeft aan dat hun spectra emissielijnen vertonen, die te danken zijn aan het gloeiende gas dat hen omringt. Ze stralen door te krimpen: daarbij wordt potentiële zwaartekrachtsenergie omgezet in warmte.
Meer informatie
ESO is de belangrijkste intergouvernementele astronomische organisatie in Europa en de meest productieve sterrenwacht ter wereld. Zij wordt ondersteund door vijftien landen: België, Brazilië, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. ESO voert een ambitieus programma uit, gericht op het ontwerpen, bouwen en beheren van grote sterrenwachten die astronomen in staat stellen om belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen te doen. Ook speelt ESO een leidende rol bij het bevorderen en organiseren van samenwerking op astronomisch gebied. ESO beheert drie waarnemingslocaties van wereldklasse in Chili: La Silla, Paranal en Chajnantor. Op Paranal staan ESO’s Very Large Telescope (VLT), de meest geavanceerde optische sterrenwacht ter wereld, en twee surveytelescopen: VISTA werkt in het infrarood en is de grootste surveytelescoop ter wereld en de VLT Survey Telescope is de grootste telescoop die uitsluitend is ontworpen om de hemel in zichtbaar licht in kaart te brengen. ESO is ook de Europese partner van de revolutionaire telescoop ALMA, het grootste astronomische project van dit moment. Daarnaast bereidt ESO momenteel de bouw voor van de 39-meter Europese Extremely Large optical/near-infrared Telescope (E-ELT), die ‘het grootste oog op de hemel’ ter wereld zal worden.
Links
- Wetenschappelijke publicatie
- Foto’s van de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop
- Andere opnamen die met de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop zijn gemaakt
- Foto’s van La Silla
Contact
Fernando Comeron
ESO
Garching bei München, Germany
E-mail: fcomeron@eso.org
Richard Hook
ESO, La Silla, Paranal, E-ELT and Survey Telescopes Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel: +49 89 3200 6655
Mob: +49 151 1537 3591
E-mail: rhook@eso.org
Rodrigo Alvarez (press contact België)
ESO Science Outreach Network
en Planetarium, Royal Observatory of Belgium
Tel: +32-2-474 70 50
E-mail: eson-belgië@eso.org
Over dit bericht
| Persberichten nr.: | eso1303nl-be |
| Naam: | Lupus 3 |
| Type: | Milky Way : Nebula : Appearance : Dark |
| Facility: | MPG/ESO 2.2-metre telescope |
| Instruments: | WFI |
Afbeeldingen
Video's
Our use of Cookies
We use cookies that are essential for accessing our websites and using our services. We also use cookies to analyse, measure and improve our websites’ performance, to enable content sharing via social media and to display media content hosted on third-party platforms.
ESO Cookies Policy
The European Organisation for Astronomical Research in the Southern Hemisphere (ESO) is the pre-eminent intergovernmental science and technology organisation in astronomy. It carries out an ambitious programme focused on the design, construction and operation of powerful ground-based observing facilities for astronomy.
This Cookies Policy is intended to provide clarity by outlining the cookies used on the ESO public websites, their functions, the options you have for controlling them, and the ways you can contact us for additional details.
What are cookies?
Cookies are small pieces of data stored on your device by websites you visit. They serve various purposes, such as remembering login credentials and preferences and enhance your browsing experience.
Categories of cookies we use
Essential cookies (always active): These cookies are strictly necessary for the proper functioning of our website. Without these cookies, the website cannot operate correctly, and certain services, such as logging in or accessing secure areas, may not be available; because they are essential for the website’s operation, they cannot be disabled.
Functional Cookies: These cookies enhance your browsing experience by enabling additional features and personalization, such as remembering your preferences and settings. While not strictly necessary for the website to function, they improve usability and convenience; these cookies are only placed if you provide your consent.
Analytics cookies: These cookies collect information about how visitors interact with our website, such as which pages are visited most often and how users navigate the site. This data helps us improve website performance, optimize content, and enhance the user experience; these cookies are only placed if you provide your consent. We use the following analytics cookies.
Matomo Cookies:
This website uses Matomo (formerly Piwik), an open source software which enables the statistical analysis of website visits. Matomo uses cookies (text files) which are saved on your computer and which allow us to analyze how you use our website. The website user information generated by the cookies will only be saved on the servers of our IT Department. We use this information to analyze www.eso.org visits and to prepare reports on website activities. These data will not be disclosed to third parties.
On behalf of ESO, Matomo will use this information for the purpose of evaluating your use of the website, compiling reports on website activity and providing other services relating to website activity and internet usage.
Matomo cookies settings:
Additional Third-party cookies on ESO websites: some of our pages display content from external providers, e.g. YouTube.
Such third-party services are outside of ESO control and may, at any time, change their terms of service, use of cookies, etc.
YouTube: Some videos on the ESO website are embedded from ESO’s official YouTube channel. We have enabled YouTube’s privacy-enhanced mode, meaning that no cookies are set unless the user actively clicks on the video to play it. Additionally, in this mode, YouTube does not store any personally identifiable cookie data for embedded video playbacks. For more details, please refer to YouTube’s embedding videos information page.
Cookies can also be classified based on the following elements.
Regarding the domain, there are:
- First-party cookies, set by the website you are currently visiting. They are stored by the same domain that you are browsing and are used to enhance your experience on that site;
- Third-party cookies, set by a domain other than the one you are currently visiting.
As for their duration, cookies can be:
- Browser-session cookies, which are deleted when the user closes the browser;
- Stored cookies, which stay on the user's device for a predetermined period of time.
How to manage cookies
Cookie settings: You can modify your cookie choices for the ESO webpages at any time by clicking on the link Cookie settings at the bottom of any page.
In your browser: If you wish to delete cookies or instruct your browser to delete or block cookies by default, please visit the help pages of your browser:
Please be aware that if you delete or decline cookies, certain functionalities of our website may be not be available and your browsing experience may be affected.
You can set most browsers to prevent any cookies being placed on your device, but you may then have to manually adjust some preferences every time you visit a site/page. And some services and functionalities may not work properly at all (e.g. profile logging-in, shop check out).
Updates to the ESO Cookies Policy
The ESO Cookies Policy may be subject to future updates, which will be made available on this page.
Additional information
For any queries related to cookies, please contact: pdprATesoDOTorg.
As ESO public webpages are managed by our Department of Communication, your questions will be dealt with the support of the said Department.