Persbericht

De kosmische vleermuis

een sterreneiland in spé aan de rand van Orion

3 maart 2010

ESO heeft een opname vrijgegeven van NGC 1788, een nevel in een donkere uithoek van het sterrenbeeld Orion. Hoewel deze spookachtige wolk nogal afgelegen ligt van Orions heldere sterren, hebben de krachtige sterrenwind en het licht van deze sterren een grote invloed op de nevel. Zij smeden zijn vorm en veroorzaken een geboortegolf van een groot aantal sterren.

Astronomen over de hele wereld kennen het karakteristieke plaatje van het sterrenbeeld Orion (de Jager). Maar niet iedereen kent de nevel NGC 1788, een verborgen schat op slechts een paar graden afstand van de heldere sterren in Orions gordel.

Het gas en stof van de reflectienevel NGC 1788 verstrooien het licht van een klein cluster jonge sterren op zo’n manier dat de ragfijne gloed ervan doet denken aan een gigantische vleermuis die zijn vleugels spreidt. Slechts enkele van de sterren in deze nevel zijn zichtbaar op deze opname, omdat de meeste verborgen zitten in een omhullende stofwolk. De meest prominente ster, HN 293815, is zichtbaar in het bovenste deel van de wolk, in het midden van de foto net boven de donkere stofstreep in de nevel.

NGC 1788 lijkt op het eerste gezicht een nogal afgelegen wolk, maar uit waarnemingen van een groter gebied dan deze opname blijkt dat heldere, zware sterren in Orion een beslissende rol hebben gespeeld bij het ontstaan van NGC 1788 en de stervorming in de nevel. Deze sterren zijn ook verantwoordelijk voor het in vuur en vlam zetten van het waterstofgas in delen van de nevel, wat zorgt voor de rode, bijna verticale rand links op de foto.

Alle sterren in dit gebied zijn extreem jong en hebben ongeveer dezelfde leeftijd, een miljoen jaar, een fractie van de leeftijd van de zon die 4,5 miljard jaar oud is. Astronomen hebben ontdekt dat deze ‘peutersterren’ verdeeld kunnen worden in drie klassen: de iets oudere sterren links van de rode rand, de jongere sterren aan de rechterkant - die het kleine cluster vormen in de nevel die ze verlichten - en de allerjongste sterren, die nog diep verborgen zitten in de stofwolk waaruit ze geboren zijn. Hoewel deze laatste sterren niet zichtbaar zijn op deze opname, zijn tientallen ervan onthuld door waarnemingen in het infrarood en op millimeter golflengten.

Deze verdeling van sterren, met de oudste dichtbij Orion en de jongere in een cluster ertegenover, wijst erop dat een golf van stervorming rondom de hete en zware sterren in Orion zich voortplant door NGC 1788 en daar voorbij.

Deze opname is gemaakt met de Wide Field Imager op de MPG/ESO 2,2-meter telescoop op La Silla in Chili.

Meer informatie

ESO, de Europese Zuidelijke Sterrenwacht, is de belangrijkste intergouvernementele sterrenkundeorganisatie in Europa en wereldwijd het meest productieve astronomische observatorium. ESO wordt ondersteund door 14 landen: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. ESO voert een ambitieus programma uit gericht op het ontwerp, de bouw en de exploitatie van krachtige grondobservatoria die astronomen in staat stellen om belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen te doen. ESO speelt ook een leidende rol in het bevorderen en organiseren van samenwerking in het sterrenkundig onderzoek. ESO exploiteert drie observatielocaties van wereldklasse in Chili: La Silla, Paranal en Chajnantor. Op Paranal exploiteert ESO de Very Large Telescope (VLT), 's werelds meest geavanceerde optische observatorium en ESO is de Europese partner van de revolutionaire telescoop ALMA. ESO is momenteel bezig met ontwerpstudies voor de 42-meter Europese Extremely Large optische/nabij-infrarood Telescoop ( E-ELT), die ‘het grootste oog op de hemel’ ter wereld zal worden.

Contact

Henri Boffin
ESO La Silla-Paranal/E-ELT Press Officer
Garching, Germany
Tel: +49 89 3200 6222
Mob: +49 174 515 43 24
E-mail: hboffin@eso.org

Rodrigo Alvarez (press contact België)
ESO Science Outreach Network en Planetarium, Royal Observatory of Belgium
Tel: +32-2-474 70 50
E-mail: eson-belgië@eso.org

Connect with ESO on social media

Dit is een vertaling van ESO-persbericht eso1009.