Ogen in de lucht

Heb je ooit het gevoel dat iemand je in de gaten houdt? Dit vriendelijk ogende object is het resultaat van twee sterrenstelsels die samensmelten, compleet met een paar ogen waarachter twee groeiende superzware zwarte gaten schuilen en een wervelende grijns. Zulke samensmeltingen zijn zeldzaam in onze galactische buurt. Mrk 739 ligt dichtbij genoeg (astronomisch gezien) om deze gebeurtenis in detail te bestuderen en zo meer inzicht te verwerven over de dramatische processen die plaatsnemen tijdens deze kosmische fusies.

Door gebruik te maken van het MUSE-instrument op de Very Large Telescope van ESO kon een team van astronomen, geleid door masterstudent Dusán Tubín van de Pontificia Universidad Católica de Chile, de effecten bestuderen van zowel de fusie als de radiatie uitgestraald door de groeiende en gigantische zwarte gaten. Hun onderzoek beantwoordt vragen over de bewegingen van sterrenstelsels, de leeftijd van sterren en de elementen waaruit ze bestaan. Uit het onderzoek blijkt dat één van deze sterrenstelsels veel ouder is dan zijn metgezel, en dat de samensmelting die gaande is zich in een vroeg stadium bevindt.

MUSE is een 3D spectrograaf die beelden neemt – bekend als “datacubes” – van een object dat over duizenden golflengten geobserveerd wordt. Met MUSE is het mogelijk voor astronomen om de eigenschappen van de objecten die ze bestuderen zeer gedetailleerd in kaart te brengen, omdat elke individuele pixel indrukwekkend veel informatie bevat. De spannende resultaten over het samensmelten van sterrenstelsels en hun evolutie die met MUSE aan het licht komen, toveren bij iedereen een glimlach op het gezicht.