Mededeling

Laserbronnen voor ESO's ELT en GRAVITY+ nu klaar

30 september 2024

Vandaag vierden medewerkers van ESO en het Duitse bedrijf TOPTICA tijdens een ceremonie in de buurt van München de voltooiing van de laatste laserbron van ESO's Extremely Large Telescope (ELT). Ook zijn de lasers voor de GRAVITY+ upgrade van ESO's Very Large Telescope Interferometer (VLTI) voltooid.

De ELT wordt uitgerust met zes krachtige lasers [1] die natriumatomen in de bovenste atmosfeer van de aarde aanslaan en zo kunststerren creëren. Deze 'sterren' worden gebruikt om de onscherpte te meten die door de atmosfeer wordt veroorzaakt, zodat de verstelbare spiegels van de ELT hiervoor kunnen corrigeren. Dankzij de geavanceerde adaptieve optische systemen kunnen de telescoop en zijn instrumenten scherpere beelden maken dan welke andere telescoop op aarde dan ook.

TOPTICA, in samenwerking met het Canadese bedrijf MPB Communications Inc. (MPBC), heeft zojuist de productie afgerond van negen laserbronnen. Alle negen laserbronnen zijn geleverd aan ESO. Zes lasersbronnen zullen worden gebruikt op de ELT en drie op GRAVITY+, een uitgebreide upgrade van ESO's VLTI en zijn GRAVITY-instrument. De recente productie van laserbronnen is het vervolg op een succesvol werkprogramma dat in 2009 startte met als doel het ontwikkelen en industrialiseren van een lasertechnologie die geschikt is voor kunststerren in telescopen.

ESO is verantwoordelijk voor de integratie van de laserbronnen met de overige componenten van de kunststerren. Elke eenheid bevat naast de lichtbron een projectiesubunit die de laserstraal vergroot en naar de hemel richt en een warmtewisselaar om de temperatuur van de laserbron te stabiliseren. Het Nederlandse TNO is gecontracteerd om de projectiesubunits te leveren. Het Italiaanse bedrijf Tecoelettra leverde de warmtewisselaars.

Net als de lasers op ESO's Very Large Telescope geeft elk van de nieuwe lasers 22 watt geeloranje laserlicht af — ongeveer 4.000 keer het maximum dat is toegestaan voor een commerciële laserpointer — in een bundel met een diameter van 30 centimeter. Dankzij de lasers zal de ELT haarscherpe beelden kunnen leveren van de hele hemel.

Als de ELT van de ESO later dit decennium zijn eerste licht opvangt, kunnen we dieper en verder in het heelal kijken dan ooit tevoren. De telescoop wordt momenteel gebouwd in de Atacama-woestijn in Chili.

Noten

[1] De ELT kan in totaal acht lasergeleide-sterren herbergen. In het begin zal hij worden uitgerust met zes lasers. In de toekomst kan het aantal worden uitgebreid tot acht.