Mededeling

Verenigde Naties spreken af om de gevolgen van satellietconstellaties voor de astronomie te beperken

15 februari 2024

Delegaties van 102 landen zijn vorige week overeengekomen om de impact van grote satellietconfiguraties op de astronomie te bespreken tijdens een bijeenkomst van de VN-Commissie voor het vreedzaam gebruik van de kosmische ruimte (COPUOS).

Na intense discussies is het Wetenschappelijk en Technisch Subcomité van COPUOS overeengekomen om voor de komende vijf jaar een agendapunt toe te voegen met de titel: ‘Dark and Quiet Skies, astronomy and large constellations: addressing emerging issues and challenges’. Als het hoogste VN-orgaan voor ruimtegerelateerde zaken houdt de commissie zich bezig met alle onderwerpen die te maken hebben met internationale samenwerking en de verkenning van de ruimte en planetaire objecten, zoals het lanceren van satellieten, het terugdringen van ruimtepuin, de ‘leefbaarheid’ van de ruimte op de lange termijn en de toewijzing van omloopbanen.

Het voorstel, dat werd verdedigd door ESO-partner en gastland Chili en ESO-lidstaat Spanje – twee landen met een belangrijke internationale astronomische infrastructuur – werd aangedragen door de astronomische gemeenschap en kreeg brede steun van een groot aantal delegaties [1]. Permanente waarnemers in de commissie, waaronder ESO, de Internationale Astronomische Unie (IAU), het Europese Astronomische Genootschap (EAS) en het Square Kilometre Array Observatory (SKAO) waren ook betrokken bij de initiatieven.

‘Dit is een belangrijk moment voor de astronomie en de kroon op jaren van toewijding en hard werken,’ zegt Andrew Williams, ESO’s External Relations Officer en vertegenwoordiger bij COPUOS. ‘Het agendapunt zal de regeringen van veel landen aanmoedigen om actie te ondernemen en de aandacht te vergroten voor het vinden van oplossingen om de donkere en stille hemel te beschermen.’

Richard Green, waarnemend directeur van het IAU Centre for the Protection of the Dark and Quiet Sky from Satellite Constellation Interference (CPS), voegde hieraan toe: ‘Sinds de eerste lancering van een satellietconstellatie in 2019 hebben we hard gewerkt om alle relevante partijen op alle niveaus bewust te maken van deze kwestie. Het is zeer bemoedigend om te zien dat de Verenigde Naties het belang ervan erkennen en ermee instemmen om te kijken naar de problemen en uitdagingen die grote constellaties met zich meebrengen.’

Mila Francisco, Chileens diplomaat en plaatsvervangend vertegenwoordiger bij het VN-kantoor in Wenen, zei: ‘Chili hecht veel belang aan de bescherming van internationale publieke investeringen in de astronomische infrastructuur, die voor een belangrijk deel in Chili is gehuisvest. Het was erg waardevol om kennis te nemen van de zorgen van astronomen en deze met andere delegaties te bespreken in een sfeer van compromis en overeenstemming, gericht op de toekomst.’ Chili is al lange tijd partner van ESO en biedt onderdak aan haar sterrenwachten.

Het voorlopige agendapunt zal nu in juni ter goedkeuring aan de voltallige commissie worden voorgelegd. Door de toevoeging van een speciaal agendapunt komt er meer tijd vrij voor diepgaande besprekingen tussen de delegaties, met als uiteindelijk doel aanbevelingen te formuleren en overeen te komen die door de VN-lidstaten moeten worden overgenomen.

Dit recente succes getuigt van een groeiend besef van het belang van het behoud van een donkere en stille hemel voor astronomisch onderzoek en het culturele erfgoed van de mensheid, en het verzachten van de impact van grote satellietconstellaties op astronomische waarnemingen.

Noten

[1] Argentinië, België, Bulgarije, Chili, Colombia, Denemarken, Duitsland, Ecuador, Italië, Nederland, Oostenrijk, Paraguay, Peru, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Zuid-Afrika en Zwitserland.