Mededeling

3D-kaart van verafgelegen sterrenstelsels voltooid

VLT-survey toont verspreiding in de ruimte van 90.000 sterrenstelsels

15 december 2016

Gedurende bijna acht jaar heeft de VIsible MultiObject Spectrograph (VIMOS) op ESO’s Very Large Telescope (VLT) in Chili in twee gebieden aan de zuidelijke hemel een driedimensionale kaart van sterrenstelsels samengesteld. Het opmeten van de spectra van meer dan 90.000 verafgelegen sterrenstelsels nam in totaal 440 uur observatietijd in beslag. Hierdoor ontstond een kaart die een hemelgebied van 24 vierkante graden beslaat, wat overeenkomt met een afstand toen het heelal ongeveer half zo oud was als nu. [1]

In 2013 berichtte ESO dat het internationale astronomenteam van de VIMOS Public Extragalactic Survey (VIPERS) gegevens verzameld had van ongeveer 60% van het totaal te observeren aantal sterrenstelsels. Nu alle waarnemingen voltooid zijn, vormt dit het grootste roodverschuivingsonderzoek ooit uitgevoerd met ESO telescopen [2] en het biedt een beeld van structuren in het vroegere heelal in nooit eerder voorgekomen detail en ruimtelijke omvang. Door te onderzoeken hoe sterrenstelsels miljarden jaren geleden in de ruimte verspreid waren, kunnen astronomen meer te weten komen over de verspreiding van grootschalige materie in de kosmos. Eveneens kunnen ze het effect van de mysterieuze donkere energie op het jonge universum, toen het reeds een aantal van zijn huidige kenmerken verworven had,  verder onderzoeken.

Door gebruik te maken van deze unieke gegevens behalen astronomen spannende nieuwe resultaten over hoe sterrenstelsels sinds het vroege heelal geëvolueerd zijn en hoe dit in verband staat met de details van grootschalige structuren zoals filamenten, clusters en leegtes. Alle gegevens uit het onderzoek werden in november 2016 bekendgemaakt aan het publiek en zijn nu in standaardvorm beschikbaar in het archief van ESO.

Noten

[1]   De snelheid van het licht is eindig, dus hoe verder een object verwijderd is, hoe meer tijd het in beslag neemt voordat het licht ons bereikt. Dit betekent dat we verafgelegen objecten zien zoals ze er in het verleden uitzagen.

[2]   Het licht van elk sterrenstelsel wordt door het VIMOS-instrument verspreid in al zijn kleurcomponenten. Zorgvuldige analyses stellen astronomen in staat te achterhalen hoe snel het sterrenstelsel van ons vandaan beweegt – gewoonlijk uitgedrukt in roodverschuiving. Dit op zijn beurt onthult de afstand tot de aarde en, in combinatie met zijn positie aan de hemel, zijn locatie in het heelal.

Meer informatie

Het team is samengesteld uit astronomen uit Italië, Frankrijk, Polen en het VK. Alle details zijn beschikbaar op de website van VIPERS.

Links

• Website van VIPERS

Contact

Luigi Guzzo
Dipartimento di Fisica, Università Statale di Milano 
& INAF – Osservatorio Astronomico di Brera
Milano, Italy
Mobile: +39 366 773 9704
Email: luigi.guzzo@unimi.it

Peter Grimley
ESO Assistant Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel: +49 89 3200 6383
Email: pgrimley@partner.eso.org