Komunikat prasowy

Galaktyczny seryjny zabójca

2 kwietnia 2014

Nowe zdjęcie z 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO w Obserwatorium ESO La Silla w Chile pokazuje dwie kontrastujące ze sobą galaktyki: NGC 1316 oraz jej mniejszą sąsiadkę NGC 1317. Są one całkiem blisko siebie w przestrzeni kosmicznej, ale mają bardzo różne historie życia. Mała galaktyka spiralna NGC 1317 wiodła spokojne życie, natomiast NGC 1316 w trakcie swojej pełnej przemocy historii wchłonęła kilka innych galaktyk i prezentuje blizny po minionych walkach.

Kilka cech struktury NGC 1316 wskazuje, że to galaktyka z gwałtownymi przejściami. Na przykład posiada trochę nietypowych pasm pyłu [1] rozmieszczonych w znacznie większym zbiorowisku gwiazd oraz populację nietypowo małych gromad kulistych. Sugeruje to, że około trzy miliardy lat temu mogła pochłonąć bogatą w pył galaktykę spiralną.

Dodatkowo obok galaktyki widoczne są bardzo słabe ślady działań sił pływowych – strumienie i grupki gwiazd, które zostały wyrwane ze swojego miejsca i przemieszczają się przez przestrzeń międzygalaktyczną. Struktury te powstają na skutek złożonych efektów grawitacyjnych działających na orbity gwiazd gdy inna galaktyka przechodzi zbyt blisko. Wszystkie te oznaki wskazują na gwałtowną przeszłość, w trakcie której NGC 1316 przyłączała inne galaktyki oraz sugerują, że jej destrukcyjne zachowanie jest kontynuowane.

NGC 1316 jest położona 60 milionów lat świetlnych od Ziemi, widać ją w południowym gwiazdozbiorze Pieca. Bywa nazwana także Fornax A, co odzwierciedla fakt, że jest najjaśniejszym źródłem emisji radiowej w tym gwiazdozbiorze – oraz czwartym pod względem jasności źródłem radiowym na całym niebie [2]. Emisja radiowa jest generowana przez materię spadającą na supermasywną czarną dziurę w centrum galaktyki i prawdopodobnie została zasilona dodatkowymi zasobami paliwa dzięki interakcjom z innymi galaktykami.

To bardzo szczegółowe, nowe zdjęcie z 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO w Obserwatorium ESO La Silla w Chile zostało utworzone z połączenia wielu pojedynczych fotografii z archiwum ESO. Celem oryginalnych obserwacji było ukazanie słabych struktur, aby zbadać zaburzenia w tym interesującym systemie.

Jako dodatkowy bonus zdjęcie stanowi także okno na odległy Wszechświat daleko poza dwoma jasnymi galaktykami widocznymi na pierwszym planie. Większość mglistych plamek na fotografii to znacznie odleglejsze galaktyki – ich szczególnie gęsta koncentracja widoczna jest po lewej stronie NGC 1316.

Uwagi

[1] Ścieżki pyłu zostały szczegółowo sfotografowane przez Kosmiczny Teleskop Hubble'a, który należy do NASA/ESA.

[2] Dotyczy to częstotliwości radiowej 1400 MHz, na innych częstotliwościach kolejność jest inna.

Więcej informacji

ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Jest wspierane przez 15 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada Bardzo Duży Teleskop (Very Large Telescope), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest europejskim partnerem dla rewolucyjnego teleskopu ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. ESO planuje obecnie 39-metrowy Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large optical/near-infrared Telescope - E-ELT), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.

Linki

• Zdjęcia 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO
• Zdjęcia wykonane za pomocą 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO
• Zdjęcia La Silla

Kontakt

Richard Hook
ESO, Public Information Officer
Garching bei München, Germany
Tel.: +49 89 3200 6655
Tel. kom.: +49 151 1537 3591
E-mail: rhook@eso.org

Krzysztof Czart (Kontakt dla mediów Polska)
Sieć Popularyzacji Nauki ESO oraz Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska
Tel.: +48 513 733 282
E-mail: eson-poland@eso.org

Śledź ESO w mediach społecznościowych

Jest to tłumaczenie Komunikatu prasowego ESO eso1411