APEX

ESO Şili’nin Atacama bölgesindeki Chajnantor platosunda yer alan 5100 metre yükseltideki yeryüzündeki en yüksek gözlem yerleşkelerinden biri olan Atacama Pathfinder Deneyi teleskopu, APEX’i, işletmektedir.

APEX 12 metre çapında, kırmızı-ötesi ışık ve radyo dalgaları arasında kalan milimetre ve milimetre-altı dalga boylarında gözlem yapan bir teleskoptur. Milimetre-altı gökbilimi soğuk, tozlu ve uzak Evrene bir pencere açmakta, fakat uzaydan gelen sönük sinyaller Dünya’nın atmosferindeki su buharları tarafından soğurulmaktadır. Chajnantor Mauna Kea’daki gözlemevlerinden 750 metre ve Cerro Paranal’daki Çok Büyük Teleskop'tan VLT’den de 2400 metre daha yüksekte olması nedeniyle, gezegen üzerindeki en kuru bölgede yer almakta ve dolayısıyla ideal bir yerleşke sınıfına girmektedir.

Chajnantor Platosu'nda Bir Tur

APEX güney-yarımkürede işletilen en büyük milimetre-altı dalgaboyu teleskopudur. Gökbilimcilerin gözlemlerinde kullanmaları için bir dizi farklı aletlere sahiptir, bunlardan en önemlisi Büyük APEX Bolometrik Kamerası LABOCA’dır. LABOCA -bolometre olarak bilinen- milimetre-altı ışığı tespit etmek için aşırı derecede hassas bir termometre dizisini kullanmaktadır. Neredeyse 300 piksel ile dünyadaki en büyük kameralardan biridir. Sönük milimetre-altı ışınım tarafından meydana gelen çok küçük değişiklikleri tespit edebilmek için, bu termometrelerin her biri mutlak sıfırın -eksi 272.85 derece- 0.3 derece üzerine kadar soğutulur. LABOCA'nın yüksek hassasiyeti, onu geniş görüş açısı (Dolunayın çapının üçte biri) ile birlikte, milimetre-altı Evreni görüntülemek için paha biçilemez bir alet yapmaktadır.

APEX ESO’nun uluslararası ortakları ile Chajnantor platosunda inşa etmekte olduğu devrimsel bir teleskop olan ALMA için bir yol göstericidir. APEX, ALMA projesi için yapılmış bir prototip antene göre tasarlanmıştır ve ALMA’nın ayrıntılı olarak araştıracağı pek çok hedef bulacaktır.

APEX Max Planck Radyo Astronomi Enstitüsü (MPIfR, 55%), Onsala Uzay Gözlemevi (OSO, 13%) ve ESO (32%) arasındaki bir işbirliğidir. Teleskop ESO tarafından işletilmektedir.

APEX Teleskopu ile Bilim

Milimetre altı gökbilimi, gökbilimde göreceli olarak keşfedilmemiş bir sınırdır ve daha iyi bilinen görülebilir ve kırmızı-ötesi ışıkta görülemeyen bir Evreni ortaya çıkarmaktadır. “Soğuk Evreni” incelemek için idealdir: bu dalga boylarında ışık mutlak sıfırın bir kaç on derece üzerindeki bir sıcaklıkta, yıldızlar-arası uzayda yer alan çok büyük soğuk bulutlardan yansımaktadır. Gökbilimciler bunu yeni yıldızların doğduğu yerlerde yoğun toz ve gaz bölgelerinde bulunan moleküler bulutlardaki kimyasal ve fiziksel koşulları incelemek için kullanmaktadırlar. Görünür ışıkta bu bölgeler toz nedeniyle çoğunlukla karanlık ve örtülüdürler, fakat tayfın milimetre ve milimetre-altı bölgelerinde aydınlık bir şekilde parıldarlar. Ayrıca bu dalgaboyu aralığı, ışığı bu uzun dalga boylarında kırmızıya kaymış Evrendeki en uzak gökadaların bazılarını incelemek için idealdir.

Bilimsel amaçlar

Astrokimya, soğuk Evren.

APEX ile Bilim hakkında daha fazla bilgi

• ESO Teleskoplarıyla Bilim
• ESO En İyi 10 Gökbilimsel Keşif, n° 7 (ayrıca sunum şeklinde mevcut)

APEX Teleskopu hakkında daha fazla bilgi

• APEX ile alınan görüntüler
• APEX Görüntüleri
• Daha fazla görüntü ve video ESO çoklu-ortam arşivinde bulunabilir.
• Bilim insanları için: daha fazla bilgi için, lütfen APEX teleskopu web sitesine bakınız
• APEX ile alınan sonuçlarla hazırlanan ESO Basın Bültenleri

APEX Tanıtım Filmi

Tanıtım filmini diğer formatlarda video arşivinden indirebilirsiniz.