Komunikaty prasowe

12 grudnia 2012: Nowy, potężny instrument o nazwie KMOS został właśnie z sukcesem przetestowany na leżącym do ESO Bardzo Dużym Teleskopie (VLT) w Obserwatorium Paranal w Chile. KMOS jest unikalny, gdyż będzie w stanie obserwować w tym samym czasie nie jeden, a 24 obiekty w świetle podczerwonym i jednocześnie badać strukturę każdego z nich. Dostarczy kluczowych danych, które pomogą zrozumieć w jaki sposób we wczesnym Wszechświecie rosły i ewoluowały galaktyki – i będzie to czynić znacznie szybciej niż było to możliwe do tej pory. KMOS został wybudowany przez konsorcjum uniwersytetów i instytutów z Wielkiej Brytanii i Niemiec, we współpracy z ESO.

6 grudnia 2012: Nowe, spektakularne zdjęcie obszaru gwiazdotwórczego Mgławica Carina zostało uzyskane za pomocą VLT Survey Telescope w Obserwatorium Paranal w Chile i opublikowane z okazji dzisiejszej inauguracji teleskopu w Neapolu. Zdjęcie wykonano z Sebastiána Piñery, prezydenta Chile, podczas jego wizyty w obserwatorium 5 czerwca 2012 roku.

5 grudnia 2012: Nowa klasa galaktyk została zidentyfikowana dzięki obserwacjom Bardzo Dużego Teleskopu (VLT, należącego do ESO) , teleskopu Gemini South oraz Teleskopu Kanadyjsko-Francusko-Hawajskiego (CFHT). Nazwane obrazowo „galaktykami zielonej fasoli”, z powodu swojego nietypowego wyglądu, galaktyki te świecą w intensywnym świetle emitowanym z okolic potężnych czarnych dziur i należą do najrzadszych obiektów we Wszechświecie.

30 listopada 2012: Astronomowie korzystający z Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) po raz pierwszy odkryli, że zewnętrzne obszary pyłowego dysku wokół brązowego karła zawierają milimetrowych rozmiarów ziarna, podobne do znajdowanych w gęstszych dyskach wokół nowonarodzonych gwiazd. Zaskakujące odkrycie stawia wyzwanie teoriom powstawania skalistych planet wielkości Ziemi i sugeruje, ze obiekty takie mogą być powszechniejsze we Wszechświecie niż się spodziewano.

28 listopada 2012: Astronomowie korzystający z Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) odkryli kwazar z najpotężniejszym wypływem kiedykolwiek zaobserwowanym, co najmniej pięć razy silniejszym niż obserwowane do tej pory. Kwazary to bardzo jasne centra galaktyk zasilane przez supermasywne czarne dziury. Wiele z nich wyrzuca do swoich macierzystych galaktyk olbrzymie ilości materii, a wypływy te odkrywają kluczową rolę w ewolucji galaktyk. Ale do tej pory obserwowane wypływy z kwazarów nie były tak silne jak to przewidywali teoretycy.

21 listopada 2012: Astronomowie użyli trzech teleskopów w obserwatoriach ESO w Chile, aby zbadać planetę karłowatą Makemake, gdy przemieściła się przed odległą gwiazdą, blokując jej światło. Nowe obserwacje pozwoliły po raz pierwszy sprawdzić czy Makemake jest otoczona atmosferą. Ten chłodny świat ma orbitę położoną w zewnętrznym Układzie Słonecznym i przypuszczano, że analogicznie jak Pluton posiada atmosferę (eso0908), ale okazało się że tak nie jest. Naukowcy wyznaczyli także po raz pierwszy gęstość Makemake. Nowe wyniki badań zostaną opublikowane w czasopiśmie „Nature" w wydaniu z 22 listopada.

14 listopada 2012: Astronomowie korzystający z należącego do ESO Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) oraz z Teleskopu Kanadyjsko-Francusko-Hawajskiego zidentyfikowali obiekt, który z dużym prawdopodobieństwem jest planetą samotnie wędrującą przez kosmos bez gwiazdy. To najbardziej obiecującą jak dotąd kandydatka na swobodną planetę i najbliższy tego rodzaju obiekt względem Układu Słonecznego, w odległości około 100 lat świetlnych. Bliskość obiektu i brak jasnej gwiazdy w pobliżu, pozwoliły zespołowi szczegółowo zbadać jego atmosferę. Obiekt daje też astronomom wgląd w wygląd planet pozasłonecznych, które przyszłe generacje instrumentów będą fotografować w pobliżu gwiazd innych niż Słońce.

8 listopada 2012: Astronomowie korzystający z należącego do ESO Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) odkryli parę gwiazd okrążających się nawzajem w centrum jednego z najlepszych przykładów mgławicy planetarnej. Nowe wyniki potwierdzają długo dyskutowaną teorię o tym co kontroluje spektakularny i symetryczny wygląd materii wyrzucanej w przestrzeń kosmiczną. Rezultaty badań zostaną opublikowane w „Science” w numerze z 9 listopada 2012 roku.

31 października 2012: Kolorowe zdjęcie gromady kulistej NGC 6362 zostało wykonane za pomocą instrumentu Wide Field Imager, zamontowanego na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO w Obserwatorium ESO La Silla w Chile. Fotografia ta, razem z nowym zdjęciem centralnego obszaru gromady wykonanym przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a (należący do NASA/ESA), to najlepsze portrety tej mało znanej gromady. Gromady kuliste są głównie złożone z dziesiątek tysięcy bardzo starych gwiazd, ale zawierają także trochę gwiazd, które wyglądają podejrzanie młodo.

24 października 2012: Korzystając z ogromnego, dziewięciogigapikselowego zdjęcia z teleskopu VISTA do przeglądów w podczerwieni w Obserwatorium ESO Paranal, międzynarodowy zespół astronomów stworzył katalog ponad 84 milionów gwiazd w centralnych częściach Drogi Mlecznej. Ten gigantyczny zestaw danych opisuje ponad dziesięć razy więcej gwiazd niż poprzednie badania i jest sporym krokiem w kierunku zrozumienia naszej własnej galaktyki. Zdjęcie udostępnia widzom niesamowity, powiększalny widok na centralne rejony naszej galaktyki. Jest tak wielkie, że gdyby wydrukować je w rozdzielczości typowej książki, miałoby 9 metrów długości i 7 metrów wysokości.

16 października 2012: Europejscy astronomowie odkryli planetę o masie zbliżonej do masy Ziemi, okrążającą gwiazdę w systemie Alfa Centauri – który jest najbliższy Ziemi. Jest to dodatkowo najlżejsza planeta pozasłoneczna odkryta w pobliżu gwiazdy podobnej do Słońca. Planetę wykryto za pomocą instrumentu HARPS na 3,6-metrowym teleskopie w Obserwatorium ESO La Silla w Chile. Wyniki badań ukażą się 17 października 2012 roku w internetowym wydaniu czasopisma „Nature”.

12 października 2012: Wieczorem 11 października 2012 roku w Kaisersaal w Munich Residenz w Niemczech odbyła się uroczysta gala dla uczczenia 50. rocznicy Europejskiego Obserwatorium Południowego. Dla upamiętnienia chwili główni przedstawiciele Krajów Członkowskich ESO oraz Chile, a wśród nich siedmiu Ministrów i dwóch Ambasadorów, a także przedstawiciele obserwatorium, podpisali prototypowy segment Ogromnie Wielkiego Teleskopu Europejskiego (E-ELT).

10 października 2012: Astronomowie korzystający z Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) odkryli zupełnie nieoczekiwaną strukturę spiralną w materii wokół starej gwiazdy R Sculptoris. Po raz pierwszy tego typy strukturę, wraz z zewnętrzną sferyczną otoczką (ang. shell), odnaleziono wokół czerwonego olbrzyma. Również po raz pierwszy astronomowie byli wstanie uzyskać w pełni trójwymiarowe informacje o tego rodzaju spirali. Dziwny kształt został prawdopodobnie utworzony przez niewidocznego towarzysza – gwiazdę okrążającą czerwonego olbrzyma. Uzyskane wyniki są jedną z pierwszych prac naukowych z wczesnej fazy testowej ALMA i zostaną opublikowane w tym tygodniu w czasopiśmie „Nature”.

5 października 2012: Dzisiaj, 5 października 2012 roku, Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) świętuje 50 lat od podpisania konwencji międzynarodowej, na mocy której powstało. W ciągu pół wieku stało się najbardziej efektywnym naziemnym obserwatorium astronomicznym. Dzisiejszego ranka, po raz pierwszy w historii ESO, Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) obserwował obiekt wybrany przez internautów. Zwyciężczyni rocznicowego konkursu miała okazję skierować VLT na spektakularną Mgławicę Hełm Thora, a obserwacje były transmitowane na żywo przez Internet. Z okazji rocznicy ESO i jego partnerzy zorganizowali wiele innych wydarzeń w 15 krajach członkowskich ESO.

26 września 2012: Nowe zdjęcie z Obserwatorium ESO La Silla pokazuje część gwiezdnego żłóbka nazywanego Mgławicą Mewa (Seagull Nebula). Ten obłok gazu, formalnie zwany Sharpless 2-292, wydaje się tworzyć głowę mewy i świeci jasno dzięki energetycznemu promieniowaniu od bardzo gorącej gwiazdy zagnieżdżonej w środku. Szczegółowy widok został wykonany za pomocą instrumentu Wide Field Image na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO.

12 września 2012: Na nowym zdjęciu z Obserwatorium ESO La Silla w Chile została przedstawiona Mgławica Ołówek. Ten nietypowy obłok świecącego gazu jest częścią olbrzymiego pierścienia złożonego z pozostałości po wybuchu supernowej, który nastąpił 11 tysięcy lat temu. Szczegółowa fotografia została wykonana za pomocą instrumentu Wide Field Imager na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO.

5 września 2012: Nowe zdjęcie z Obserwatorium ESO La Silla w Chile prezentuje spektakularną gromadę kulistą Messier 4. Ta kula dziesiątek tysięcy starych gwiazd jest jedną z najbliższych i najlepiej zbadanych pośród gromad kulistych. Najnowsze badania pokazały, że jedna z gwiazd gromady ma dziwne i niespodziewane własności, najwyraźniej posiadając sekret wiecznej młodości.

29 sierpnia 2012: Zespół astronomów korzystający z Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) dostrzegł cząsteczki cukru w gazie otaczającym młodą gwiazdę podobną do Słońca. Po raz pierwszy odkryto w kosmosie cukier w pobliżu tego rodzaju gwiazdy. Odkrycie pokazuje, że bloki budulcowe życia są we właściwym miejscu i we właściwym czasie, aby stały się częścią planet formujących się wokół gwiazdy.

15 sierpnia 2012: Tak jak René Magritte napisał “To nie jest fajka” na swoim słynnym obrazie, tutaj także to nie jest fajka. Mamy do czynienia ze zdjęciem fragmentu ogromnego obłoku międzygwiazdowego pyłu, zwanego Mgławicą Fajka (Pipe Nebula). To nowe i bardzo szczegółowe zdjęcie obiektu znanego także jako Barnard 59, zostało uzyskane za pomocą instrumentu Wide Field Imager na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO w Obserwatorium ESO La Silla. Przez przypadek fotografia ukazuje się w 45. rocznicę śmierci malarza.

8 sierpnia 2012: ESO buduje i eksploatuje jedne z najbardziej zaawansowanych teleskopów na Ziemi, w tym Bardzo Duży Teleskop (VLT) w Obserwatorium Paranal. Te olbrzymie instrumenty dokonały wielu fascynujących odkryć na temat Wszechświata. Teraz, po raz pierwszy w historii, to Ty możesz zdecydować co ma obserwować VLT, a nawet masz szanse wygrać wycieczkę do Chile na zapierającą dech w piersiach pustynię Atakama, aby osobiście pomóc w przeprowadzeniu obserwacji.