Inktvlekkentest
13 februari 2013
Wat een prachtige ESO-foto van een gebied met sterren! Maar wacht eens, het lijkt alsof iemand iets heeft gemorst in het midden van de foto. Tenminste, dat dacht de sterrenkundige die dit gedeelte van de sterrenhemel het eerst ontdekte. Hij drukte zich wel poëtischer uit: hij beschreef het als ‘een druppel inkt aan de heldere hemel’.
Wat wij werkelijk zien op deze foto zijn miljoenen sterren in het helderste gedeelte van onze Melkweg. In dit gebied aan de hemel bevinden zich zoveel sterren dat er nauwelijks donkere plekken te zien zijn. Maar in het midden, net naast een zeer helder, blauw sterrencluster, is een vreemde, donkere wolk te zien.
Het lijkt misschien alsof dit gewoon een lege plek is te midden van de sterren, maar dit donkere gedeelte is eigenlijk een kleine, geïsoleerde stofwolk die voor de sterren staat. We noemen zulke wolken ‘Bok globules’. De wolk bestaat uit kleine stofdeeltjes die het sterlicht van de achtergrondsterren blokkeren. Hierdoor lijkt het alsof dit gebied leeg is.
Bok globules zijn de overblijfselen van veel grotere wolken, zogeheten moleculaire wolken. Een makkelijker te onthouden naam is ‘stellaire kraamkamer’, omdat sterren uit dit soort grote wolken worden geboren! Uit zo’n moleculaire wolk kunnen ongeveer 10 miljoen sterren ter grootte van de zon ontstaan! De sterren in de heldere sterrenhoop in het midden van deze foto zijn allemaal gevormd uit dezelfde moleculaire wolk, en de Bok globule daarnaast is het kleine beetje restmateriaal.
Geinig weetje: Sommige psychologen laten hun patiënten een inktvlekkentest doen, om hun mentale gezondheid te bepalen. Afhankelijk van de vormen die een patiënt ziet in elke inktvlek bepaalt de psycholoog zijn of haar persoonlijke kenmerken. Wat zie jij in deze donkere vlek? Wij zien een gekko. Wat denk je dat dit over ons zegt!