Fréttatilkynningar

20. apríl 2011: Á þessari mynd, sem tekin var með Wide Field Imager á 2,2 metra MPG/ESO sjónaukanum í La Silla stjörnustöðinni í Chile, sést tvíeyki vetrarbrauta sem bera mörg forvitnileg merki þess að hafa orðið fyrir truflandi áhrifum frá þyngdartogi hvor annarrar. Þyngdarkrafturinn hefur aflagað þyrilarma annarrar vetrarbrautarinnar, NGC 3169, en dregið fram rykslæðurnar í hinni, NGC 3166. Á meðan fylgist þriðja vetrarbrautin, NGC 3169, sem er öllu smærri, neðarlega til hægri, með hinum beygja sig og bukta fyrir þyngdarkraftinum.

13. apríl 2011: Á þessari mynd af geimþokunni NGC 3582, sem tekin var með Wide Field Imager (WFI) á 2,2 metra MPG/ESO sjónaukanum í stjörnustöð ESO á La Silla, sjást stórar gaslykkjur sem minna um margt á sólstróka. Talið er að deyjandi stjörnur myndi lykkjurnar þegar þær varpa efni frá sér út í geiminn. Á þessu svæði myndast líka nýjar stjörnur sem gefa frá sér sterka útbláa geislun sem lýsir upp þokuna og býr til þessa fallegu flugeldasýningu.

7. apríl 2011: Þann 6. apríl 2011 heimsótti Václav Klaus, forseti Tékklands, Paranal stjörnustöð ESO ásamt konu sinni Liviu Klausová en hún nýtti jafnframt tækifærið til að skoða Cerro Armazones, fyrirhugaða byggingarlóð E-ELT.

30. mars 2011: Rauða skýið sem sést á þessari nýju ljósmynd Very Large Telescope ESO er glóandi vetni sem umlykur stjörnuþyrpinguna NGC 371. Þetta stjörnumyndunarsvæði er í nágrannavetrarbraut okkar, Litla-Magellanskýinu.

23. mars 2011: Athuganir sem gerðar voru með Very Large Telescope European Southern Observatory, auk tveggja annarra sjónauka, benda til þess að kaldasta stjarnan hafi fundist í tvíeyki brúnna dverga. Annar þeirra er álíka heitur og snarpheitur tebolli. Þótt það sé hár hiti á okkar mælikvarða er þetta einstaklega kalt þegar um stjörnu er að ræða. Fyrirbærið er svo kalt að óvíst er hvort flokka beri það með litlum köldum stjörnum, eða stórum heitum reikistjörnum.

16. mars 2011: Á nýrri nærmynd sem tekin var með Very Large Telescope ESO sjást þau miklu áhrif sem nýmynduð stjarna hefur á gasið og rykið sem myndaði hana. Þótt stjarnan sjálf sjáist ekki á myndinni rekst efni sem hún varpar frá sér á gas- og rykský í kring og myndar undarlegt samspil glóandi hringboga, sletta og ráka.

9. mars 2011: Stjörnufræðingar hafa með hjálp fjölda sjónauka á jörðu niðri og úti í geimnum, þar á meðal Very Large Telescope ESO í Paranal stjörnustöðinni í Chile, uppgötvað og mælt fjarlægðina til fjarlægustu þroskuðu vetrarbrautaþyrpingar sem fundist hefur hingað til. Þyrpingin birtist okkur eins og hún leit út þegar alheimurinn var innan við fjórðungur af aldri sínum í dag. Þrátt fyrir það er hún furðulega lík eldri vetrarbrautaþyrpingum sem við sjáum mun nær okkur í alheiminum.

2. mars 2011: Hárfín smáatriði í þyrilþokunni NGC 247 og ríkulegur bakgrunnur hennar sjást á þessari mynd sem tekin var með Wide Field Imager á 2,2 metra MPG/ESO sjónaukanum í stjörnustöð ESO í La Silla í Chile. Vetrarbrautin hallar töluvert sem að sögn stjörnufræðinga skýrir hvers vegna fjarlægðin til hennar var lengi vel ofmetin.

24. febrúar 2011: Með hjálp Very Large Telescope ESO hefur alþjóðlegum hópi stjarnfræðinga tekist að rannsaka skammlífa efnisskífu sem umlykur unga stjörnu og er á fyrstu stigum þess ferlis að mynda sólkerfi. Hugsanlegt er að í fyrsta sinn hafi mönnum tekist að greina lítinn fylgihnött sem gæti átt sök á stórri geil í skífunni. Frekari rannsóknir munu skera úr um hvort fylgihnötturinn er reikistjarna eða brúnn dvergur.

16. febrúar 2011: Á þessari mynd, sem tekin var með Wide Field Imager á 2,2 metra MPG/ESO sjónaukanum í stjörnustöðinni í La Silla í Chile, sést geimþokan Messier 78. Í þokunni eru stjörnurnar sem lýsa hana upp í aukahlutverki. Þær gefa frá sér skært ljós sem rykagnir þokunnar endurvarpa og dreifa svo hún tekur á sig bláan blæ. Igor Chekalin vann til fyrstu verðlauna í Hidden Treasures stjörnuljósmyndakeppninni fyrir sína mynd af þessu tignarlega fyrirbæri.

2. febrúar 2011: Hér sést vetrarbrautin NGC 3621 á ljósmynd sem tekin var með Wide Field Imager á 2,2 metra sjónauka í La Silla stjörnustöð ESO í Chile. Hún lítur út fyrir að vera dæmigerð þyrilþoka en ekki er allt sem sýnist. Vetrarbrautin er nefnilega harla óvenjuleg: Hún hefur ekki miðbungu og telst því hrein skífuvetrarbraut.

19. janúar 2011: Þessi draumkennda mynd af Sverðþokunni í Óríon var tekin með Wide Field Imager á 2,2 metra MPG/ESO sjónaukanum í La Silla stjörnustöðinni í Chile. Hér verða stjörnufræðingar vitni að myndun massamikilla stjarna í návígi sem eykur mjög þekkingu okkar á myndun og þróun stjarna. Það var Rússinn Igor Chekalin, þátttakandi í Hidden Treasures 2010 stjörnuljósmyndakeppni ESO, sem fann gögnin sem þessi mynd er sett saman úr. Mynd Igors af Sverðþokunni var álitin sjöunda besta mynd keppninnar en hann bar sigur úr býtum með annarri mynd.

12. janúar 2011: Nærri 100 ljósmyndir bárust í Hidden Treasures 2010 stjörnuljósmyndakeppni ESO. Það gleður okkur mjög að tilkynna nú vinningshafa. Í Hidden Treasures gafst stjörnuáhugafólki kostur á að kafa ofan í gagnasafn ESO í leit að vel földum ljósmyndafjársjóði. Rússneski stjörnuáhugamaðurinn Igor Chekalin varð hlutskarpastur og hlýtur hann að launum ferð að Very Large Telescope ESO í Paranal í Chile.

5. janúar 2011: Þessa nýju ljósmynd, sem er innrauð, tók VISTA sjónauki ESO í Paranal-stjörnustöðinni í Chile af Lónþokunni. Myndin er hluti af fimm ára rannsókn á Vetrarbrautinni okkar og aðeins lítill hluti af miklu stærri ljósmynd af svæðinu í kringum þokuna. Sú mynd er að sama skapi aðeins lítill hluti af enn stærra svæði allt verður kortlagt.

30. desember 2010: Í gær undirritaði Sambandslýðveldið Brasilía formlega samþykkt sem gerir landinu kleift að gerast aðili að European Southern Observatory (ESO). Þegar ríkisstjórn landsins staðfestir samninginn verður Brasilía fimmtánda aðildarríki ESO og hið fyrsta utan Evrópu.

16. desember 2010: Þótt gammablossar séu með orkuríkustu atburðum alheims hefur sýnilegt ljós frá glæðum þeirra stundum reynst óvenju dauft. Með hjálp GROND mælitækisins á 2,2 metra MPG/ESO sjónaukanum á La Silla í Chile hafa stjarnvísindamenn nú komist að því að þetta á sér einfalda útskýringu. Ryk sem liggur milli jarðar og sprengingarinnar er meginástæða daufra gammablossa en aðrar ástæður liggja líka að baki.

8. desember 2010: Um það bil 150 stórar þyrpingar gamalla stjarna, svonefndar kúluþyrpingar, hringsóla í kringum Vetrarbrautina okkar. Á þessari mynd, sem tekin var með Wide Field Imager á 2,2 metra sjónauka ESO í La Silla stjörnustöðinni í Chile, sjást smáatriði í kúluþyrpingunni Messier 107. Rannsóknir á þessum svermi gamalla stjarna gerir stjörnufræðingum kleift að skrifa þróunarsögu Vetrarbrautarinnar og átta sig á þróun stjarna.

1. desember 2010: Alþjóðlegum hópi stjarnvísindamanna hefur í fyrsta sinn tekist að rannsaka lofthjúp risajarðar, sem er tegund fjarreikistjörnu. Til þess notuðu þeir Very Large Telescope ESO. Reikistjarnan heitir GJ 1214b og voru mælingarnar gerðar þegar hún gekk fyrir móðurstjörnuna, svo hluti ljóssins frá stjörnunni barst í gegnum lofthjúp reikistjörnunnar. Nú vitum við að lofthjúpurinn er að mestu vatnsgufa eða hulin þykkum skýjum eða mistri. Skýrt er frá þessum niðurstöðum í nýjasta hefti tímaritsins Nature sem kemur út 2. desember 2010.

24. nóvember 2010: Alþjóðlegum hópi stjarnfræðinga hefur tekist að leysa ráðgátu um sefíta, sem er tegund sveiflustjörnu, sem hvílt hefur á stjarnvísindamönnum í áratugi. Stjörnufræðingarnir fundu í fyrsta sinn sefíta í sjaldgæfu myrkvatvístirnakerfi sem gerði þeim kleift að mæla massa sefítsins með meiri nákvæmni en nokkru sinni fyrr. Hingað til hafa spár um massa sefíta verið gerðar út frá tveimur kenningum, annars vegar um sveiflur stjarna og hins vegar þróun stjarna, sem gefa ólíkar niðurstöður. Nýju niðurstöðurnar sýna að kenningin um sveiflur stjarna kemur heim og saman við mælingarnar en kenningin um þróun stjarna ekki.

18. nóvember 2010: Evrópskir stjarnvísindamenn hafa uppgötvað fjarreikistjörnu á braut um stjörnu sem barst úr annarri vetrarbraut inn í Vetrarbrautina okkar. Til þess notuðu þeir 2,2 metra MPG/ESO sjónaukann í stjörnustöð ESO í La Silla í Chile. Reikistjarnan er gasrisi, ekki ósvipaður Júpíter, en harla óvenjuleg því hún hringsólar um stjörnu sem nálgast endalok ævi sinnar. Stjarnan gæti verið í þann mund að gleypa reikistjörnuna. Uppgötvunin veitir því mögulega innsýn í örlög okkar eigin sólkerfis í fjarlægri framtíð.