Fréttatilkynningar

20. júní 2012: Very Large Telescope (VLT) ESO hefur tekið nákvæmustu myndina hingað til af hluta glæsilegs stjörnumyndunarsvæðis sem nefnist NGC 6357. Á myndinni sést fjöldi heitra, ungra stjarna, glóandi gasský og furðulegar rykmyndanir sem útfjólublátt ljós og stjörnuvindar hafa mótað.

11. júní 2012: ESO mun byggja stærsta stjörnusjónauka jarðar fyrir sýnilegt og innrautt ljós. Á fundi sínum í Garching í dag, lagði ESO ráðið blessun sína yfir European Extremely Large Telescope (E-ELT) verkefnið, að áskildu samþykki [1] fjögurra aðildarríkja. E-ELT verður tekinn í notkun snemma næsta áratug.

7. júní 2012: Miðvikudaginn 6. júní heimsótti hans hátign Jóhann Karl I. Spánarkonungur Paranal stjörnustöð ESO þar sem hann hitti forseta Chile, Kólumbíu, Mexíkó og Perú og aðra embættismenn sem sóttu fjórða fund Kyrrahafsbandalagsins í Paranal stjörnustöðinni.

6. júní 2012: Í dag hittust forsetar Chile, Kólumbíu, Mexíkó og Perú í Paranal stjörnustöð ESO í Atacamaeyðimörkinni í Chile og skoðuðu sjónauka og aðra hátækni í hæsta gæðaflokki í helstu stjörnustöð ESO. Forsetarnir komu saman í Paranal stjörnustöðinni í tilefni af fjórða fundi Kyrrahafsbandalagsins þar sem rammaáætlun bandalagsins var undirrituð.

31. maí 2012: Ný mynd Atacama Large Millimeter/submillimeter Telescope af miðju vetrarbrautarinnar Centaurus A, sýnir vel hvernig þessi nýi sjónauki gerir stjörnufræðingum kleift að sjá í gegnum ryk, sem alla jafna er ógegnsætt og hylur miðju vetrarbrautarinnar, í meiri smáatriðum en nokkru sinni fyrr. Þótt ALMA sé enn í smíðum og að gera sínar fyrstu mælingar, er hún þegar öflugasti sjónauki sinnar tegundar í heiminum. Nýverið var óskað eftir tillögum fyrir næstu mælingar sjónaukans þegar greinigeta hans verður enn meiri.

16. maí 2012: Vetrarbrautin furðulega Centaurus A sést hér á nýrri mynd Stjörnustöðvar Evrópulanda á suðurhveli. Heildarlýsingartíminn nam 50 klukkustundum svo hér er að öllum líkindum um að ræða dýpstu mynd sem til er af þessu skrítna en glæsilega fyrirbæri. Myndin var tekin með Wide Field Imager á 2,2 metra MPG/ESO sjónaukanum í La Silla stjörnustöðinni í Chile.

9. maí 2012: Á nýrri mynd VISTA, innrauða kortlagningarsjónauka ESO, af Messier 55 sjást tugir þúsunda stjarna þyrpast saman eins og býflugnasvermur. Stjörnurnar eru ekki aðeins þétt saman á tiltölulega litlu svæði heldur eru þær meðal hinna elstu í alheiminum. Stjörnufræðingar rannsaka Messier 55 og aðrar gamlar kúluþyrpingar til að átta sig á þróun vetrarbrauta og því hvernig stjörnur eldast.

2. maí 2012: Á nýrri mynd af svæðinu í kringum endurskinsþokuna Messier 78, sem er skammt norður af Sverðþokunni í Óríon, sjást ský úr geimryki sem þræða sig í gegnum þokuna líkt og perlufesti. Mælingarnar voru gerðar með Atacama Pathfinder Experiment (APEX) sjónaukanum [1] en þær sýna varmageislun rykagnanna og hjálpa stjörnufræðingum að sjá hvar nýjar stjörnur eru að myndast.

25. apríl 2012: Þessi nýja mynd af stjörnuþyrpingunni NGC 6604 var tekin með Wide Field Imager á 2,2 metra MPG/ESO sjónaukanum í La Silla stjörnustöðinni í Chile. Þyrpingin hverfur gjarnan í skuggann af nágranna sínum, Arnarþokunni, sem er aðeins eitt vænghaf eða svo í burtu. Þessi mynd sýnir aftur á móti vel hve fögur NGC 6604 er út af fyrir sig innan um landslag gas- og rykskýja.

18. apríl 2012: Engar vísbendingar fundust um hulduefni á stóru svæði umhverfis sólina í nákvæmustu rannsókn sem gerð hefur verið hingað til af hreyfingum stjarna í vetrarbrautinni okkar. Stjörnufræðingar áttu von á að nágrenni sólar væri uppfullt af hulduefni, dularfullu ósýnilegu efni sem einungis er hægt að greina út frá þyngdartogi þess, samkvæmt þeim kenningum sem njóta mestrar hylli. Ný rannsókn stjörnufræðinga í Chile sýna að þessar kenningar koma ekki heim og saman við niðurstöður mælinga. Þetta gæti þýtt að tilraunir manna til að greina hulduefnisagnir með beinum hætti séu ekki vænlegar til árangurs.

12. apríl 2012: Ný stjörnustöð sem er enn í smíðum hefur veitt stjörnufræðingum mikilvægar upplýsingar um nálægt sólkerfi og hvernig slík kerfi myndast og þróast. Stjörnufræðingarnir notuðu Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) og komust að því að reikistjörnur á braut um stjörnuna Fomalhaut hljóti að vera mun smærri en áður var talið. Þetta eru fyrstu vísindalegu niðurstöðurnar sem berast frá ALMA úr fyrstu mælilotu sem er opin fyrir stjörnufræðinga um allan heim.

4. apríl 2012: Stjörnustöð Evrópulanda á suðurhveli (ESO) hefur ráðið arkitektastofuna Auer+Weber til að hanna nýjar höfuðstöðvar sínar í Garching við München í Þýskalandi. Í þessari nýstárlegu byggingu verður starfslið samtakanna í Garching, sem fer fjölgandi, hýst auk þess sem þróun nýrrar tækni í metnaðarfull verkefni ESO á borð við European Extremely Large Telescope fer fram. Búist er við að byggingin verði tilbúin fyrir árslok 2013 og muni hafa mikil áhrif á vöxt rannsóknasvæðisins í Garching.

28. mars 2012: Nýjar niðurstöður HARPS mælitækisins sýna að bergreikistjörnur sem eru örlítið stærri en jörðin, eru mjög algengar í lífbeltum rauðra dvergstjarna. Alþjóðlegur hópur stjörnufræðinga hefur áætlað að í vetrarbrautinni okkar séu tugir milljarða reikistjarna af þessu tagi og líklega eitt hundrað í næsta nágrenni sólar. Þetta er í fyrsta sinn sem fjöldi risajarða á braut um rauða dverga er áætlaður með beinum hætti en rauðir dvergar telja um 80% stjarna í vetrarbrautinni okkar.

21. mars 2012: VISTA sjónauki ESO hefur tekið stærstu innrauðu djúpmynd af himninum sem til er. Myndin er af allvenjulegum bletti á himninum en er hluti af UltraVISTA kortlagningunni og á henni eru yfir 200.000 vetrarbrautir. Hún er lítill hluti af risavöxnu safni fullunnra ljósmynda úr öllum kortlagningarverkefnum VISTA sem ESO hefur nú gert aðgengilegt stjörnufræðingum um allan heim. UltraVISTA er sannkölluð gullnáma fyrir stjörnufræðinga sem rannsaka fjarlægar vetrarbrautir í árdaga alheimsins en líka fjölmörg önnur rannsóknarefni.

14. mars 2012: Nýjar mælingar Very Large Telescope ESO hafa lagt fram nýja og mikilvæga þekkingu á vexti vetrarbrauta á unglingsaldi. Í stærstu rannsókn sinnar tegundar hafa stjörnufræðingar komist að því að vetrarbrautirnar breyttu matarvenjum sínum á táningsárunum um það bil 3 til 5 milljörðum ára eftir Miklahvell. Við upphaf þessa skeiðs nærðust vetrarbrautirnar einkum á samfelldu flæði gass en uxu síðar meir að mestu með því að háma í sig smærri vetrarbrautir.

7. mars 2012: VLT Survey Telescope (VST) í Paranal stjörnustöð ESO í Chile hefur tekið mynd af heillandi hópi gagnvirkra vetrarbrauta í Herkúlesarþyrpingunni. Á hnífskarpri myndinni sjást óvenju mikil smáatriði í mörg hundruð vetrarbrautum. Lýsingartíminn var aðeins þrjár klukkustundir en myndin sýnir glöggt hve vel í stakk búinn VST sjónaukinn og stóra myndavélin OmegaCAM eru til að kanna nágrenni okkar í alheiminum.

29. febrúar 2012: Stjörnufræðingar hafa beint Very Large Telescope ESO að tunglinu og þannig fundið vísbendingar um líf í alheiminum — á jörðinni. Við fyrst sýn virðist það harla hversdagslegt að finna líf á reikistjörnunni okkar en alþjóðlegur hópur stjörnufræðinga notaði til þess nýstárlega aðferð sem gæti nýst okkur í framtíðinni til að finna líf annars staðar í alheiminum. Greint er frá rannsókninni í nýjasta tölublaði tímaritsins Nature sem kom út 1. mars 2012.

15. febrúar 2012: Á nýrri mynd APEX (Atacama Pathfinder Experiment) sjónaukans í Chile sést hlykkjótt tíu ljósára löng geimryksslæða. Í henni leynast nýfæddar stjörnur og þétt gasský sem eru á mörkum þess að falla saman og mynda enn fleiri stjörnur. Þetta er eitt nálægasta stjörnumyndunarsvæðið við jörðu. Svo kaldar eru agnir geimryksins að gera þarf mælingar á bylgjulengdum í kringum einn millímetra, eins og þessar sem gerðar voru með LABOCA myndavélinni á APEX, til að greina daufan bjarma þeirra.

8. febrúar 2012: Very Large Telescope ESO hefur tekið nákvæmustu myndina hingað til af stjörnumyndunarsvæði sem nefnist Kjalarþokan. Á myndinni koma í ljós fjölmörg áður óséð fyrirbæri, vítt og breitt um þetta glæsilega landslag gass, ryks og ungra stjarna. Þetta er ein glæsilegasta mynd sem tekin hefur verið með VLT.

1. febrúar 2012: Hér sést ný mynd stjörnumyndunarsvæðinu NGC 3324. Hún var tekin með Wide Field Imager á 2,2 metra MPG/ESO sjónaukanum í La Silla stjörnustöðinni í Chile. Litadýrðin verður til þegar ungar og heitar stjörnur í NGC 3324 gefa frá sér sterka útfjólubláa geislun sem fær gas- og rykskýið til að glóa en heggur um leið út holrúm í því.