eso1031is — Fréttatilkynning
Skær stjarna í litríku umhverfi
28. júlí 2010
Ný og glæsileg ljósmynd úr Wide Field Imager myndavél ESO í La Silla stjörnustöðinni í Chile sýnir stjörnuna WR 22 og litríkt umhverfi hennar. WR 22 er mjög heit og björt en óvenjuleg stjarna sem þeytir frá sér efni út í geiminn mörgum milljón sinnum hraðar en sólin okkar. Stjarnan er í útjaðri Kjalarþokunnar, þar sem hún myndaðist.
Mjög massamiklar stjörnur lifa hratt og deyja ungar. Frá sumum berst svo sterk geislun gegnum þykka lofthjúpa þeirra, að seint á æviskeiði sínu þeyta þær frá sér efni út í geiminn, mörgum milljón sinnum hraðar en stjörnur eins og sólin okkar sem eru hæglátar í samanburðinum. Þessar sjaldgæfu, mjög heitu og massamiklu stjörnur nefnast Wolf-Rayet stjörnur [1], eftir tveimur frönskum stjörnufræðingum sem fyrstir manna báru kennsl á þær um miðja nítjándu öld. WR 22 er ein massamesta Wolf-Rayet stjarna sem þekkt er. Hún er fyrir miðju ljósmyndarinnar sem tekin var í gegnum rauða, bláa og græna litsíu Wide Field Imager myndavélar með hjálp 2,2 metra MPG/ESO sjónaukans í stjörnustöð ESO á La Silla í Chile. WR 22 er hluti af tvístirnakerfi og er að minnsta kosti 70 sinnum massameiri en sólin.
Litadýrðina má rekja til orkuríkrar útfjólublárrar geislunar, sem heitar og massamiklar stjörnur á borð við WR 22 gefa frá sér. Geislunin rafar risastór vetnisskýin sem stjörnurnar mynduðust úr. Miðja þessa skýs er vinstra meginn við myndina eins og sjá má á þessari mynd eso1031b. Á þessu svæði er meðal annars risastjarnan Eta Carinae sem kom við sögu í annarri fréttatilkynningu (eso0905).
Skýringar
Ítarlegri umfjöllun um Wolf-Rayet stjörnur
Frekari upplýsingar
ESO, European Southern Observatory, stjörnustöð Evrópulanda á suðurhveli, er fremsta fjölþjóðlega stjörnustöð Evrópu og ein öflugasta stjörnustöð heims. Hún nýtur stuðnings 14 landa: Austurríkis, Belgíu, Tékklands, Danmörku, Finnlands, Frakklands, Þýskalands, Ítalíu, Hollands, Portúgals, Spánar, Svíþjóðar, Sviss og Bretlands. Með því að reisa og reka öflugustu stjörnuathugunarstöðvar heims leggur ESO grunninn að mikilvægum uppgötvunum stjörnufræðinga. Í Chile rekur ESO þrjár stjörnuathugunarstöðvar í heimsflokki: La Silla, Paranal og Chajnantor. Á Paranalfjalli starfrækir ESO Very Large Telescope, fullkomnustu stjörnusjónauka heims sem notaðir eru til athugana á sýnilegu ljósi og VISTA, stærsta kortlagningarsjónauka (survey telescope) veraldar. ESO er þátttakandi í ALMA, byltingarkenndum útvarpssjónauka og stærsta stjarnvísindaverkefni heims. ESO hyggur einnig á smíði 42 metra risasjónauka, European Extremely Large Telescope eða E-ELT sem verður „stærsta auga jarðar“.
Tenglar
Mynd Wide Field Imager af Kjalarþokunni
Tengiliðir
Sævar Helgi Bragason
University of Iceland
Iceland
Farsími: +354-896-1984
Tölvupóstur: saevar@stjornuskodun.is
Douglas Pierce-Price
ESO
Garching, Germany
Sími: +49 89 3200 6759
Tölvupóstur: dpiercep@eso.org
Richard Hook
ESO, Survey Telescopes PIO
Garching
Sími: +49 89 3200 6655
Tölvupóstur: rhook@eso.org
Um fréttatilkynninguna
Fréttatilkynning nr.: | eso1031is |
Nafn: | Carina Nebula, Eta Carinae, WR 22 |
Tegund: | Milky Way : Star : Type : Wolf-Rayet Milky Way : Nebula |
Facility: | MPG/ESO 2.2-metre telescope |
Instruments: | WFI |