Leven wij op een eiland-universum?
6 augustus 2014
De meesten van jullie zullen het object op deze foto herkennen als een melkwegstelsel: een verzameling van miljarden heldere sterren en kosmisch gas en stof.
Tegenwoordig heeft bijna iedereen wel eens een foto van een melkwegstelsel gezien. Het is daarom moeilijk te geloven dat 100 jaar geleden de beste astronomen op aarde niet eens geloofden dan ze bestaan!
Een van de meest belangrijke gebeurtenissen in de sterrenkunde was Het Grote Debat tussen Harlow Shapley en Heber Curtis in 1920. Voor dit debat was niet iedereen overtuigd van het bestaan van melkwegstelsels. De meesten geloofden dat melkwegstelsels spiraalvormige nevels waren in onze Melkweg.
Shapley verdedigde tijdens Het Grote Debat het standpunt dat melkwegstelsels nevels waren. Hij berekende ook dat de Melkweg 300.000 lichtjaar in doorsnede was. We weten tegenwoordig dat de Melkweg in werkelijkheid drie keer zo klein is. Hij zei zelfs dat de Melkweg het hele heelal was!
Tegenover hem stond Curtis. Hij geloofde dat de spiraalvormige nevels geïsoleerde melkwegstelsels, zogeheten 'eiland-universums', waren. En dat het heelal veel, veel groter is dan iedereen dacht.
We weten nu dat Curtis het bij het goede einde had; spiraalvormige nevels zijn geïsoleerde melkwegstelsels. De Melkweg is een van de honderd miljarden melkwegstelsels in het heelal! Op de foto van vandaag is een van onze dichtstbijzijnde buren te zien, het Driehoekstelsel.
Maar Het Grote Debat was daarmee niet beslist. Curtis had in sommige dingen gelijk, zoals de grootte van onze Melkweg. Hij dacht dat de Melkweg slechts 30.000 lichtjaar in doorsnede was in plaats van 300.000 lichtjaar. Shapley had er gelijk in dat de zon zich aan de buitenkant van de Melkweg bevindt, en niet in het midden zoals Curtis dacht.
Geinig weetje
Het Driehoekstelsel is het op twee na grootste melkwegstelsel van de Lokale Groep. Dit is een groep van melkwegstelsels die bij elkaar blijven door de zwaartekracht. Bij de Lokale Groep horen het Driehoekstelsel , onze Melkweg, het Andromedastelsel en ongeveer 50 kleinere melkwegstelsels!