Foto e Javës

07 Tetor 2013: This image shows a dark Chilean sky filled with spectacular star trails — caused by the Earth's rotation during the camera's long exposure time. Underneath these dramatic streaks lies the Paranal Residencia, an oasis to the staff and visitors to ESO's Very Large Telescope, located high on Cerro Paranal in the Chilean desert. Construction of the Residencia began in 1998 and was completed by 2002. Since then, it has offered a welcome break from the harsh, dry climate of the desert to the scientists and engineers who work at Paranal Observatory. The four-storey building has the majority of its structure buried underground. The facility was designed by German architects Auer+Weber to complement the surrounding environment. From certain angles, the combination of hi-tech utilitarian architecture and inconspicuous, almost camouflage-like design is reminiscent of a villain’s secret lair. Perhaps it is no surprise that the Residencia was selected as the setting for ...

30 Shtator 2013: This frame, scattered with distant stars and galaxies, is a deep-field image taken using the Wide Field Imager (WFI), a camera mounted on the MPG/ESO 2.2-metre telescope located at the La Silla Observatory, Chile. It was snapped as part of the COMBO-17 survey (Classifying Objects by Medium-Band Observations in 17 filters), a project that imaged five small patches of sky in 17 different coloured optical filters. The total area of sky explored in each of the COMBO-17 fields equates to approximately the same size as the full Moon, and has revealed huge numbers of distant objects — demonstrating just how much is still waiting to be discovered in our skies. The image shows a region that was also investigated as part of the FORS Deep Field (FDF), a project that examined various areas of sky in great detail and depth using the FORS2 spectrograph instrument currently installed on ESO’s Very ...

23 Shtator 2013: This new image, from ESO’s VISTA telescope, shows a newly-discovered brown dwarf nicknamed VVV BD001, which is located at the very centre of this zoomable image. It is the first new brown dwarf spotted in our cosmic neighbourhood as part of the VVV Survey. VVV BD001 is located about 55 light-years away from us, towards the very crowded centre of our galaxy. Brown dwarfs are stars that never quite managed to grow up into a star like our Sun. They are often referred to as “failed stars”; they are larger in size than planets like Jupiter, but smaller than stars. This dwarf is peculiar in two ways; firstly, it is the first one found towards the centre of our Milky Way, one of the most crowded regions of the sky. Secondly, it belongs to an unusual class of stars known as “unusually blue brown dwarfs” — it is still unclear ...

16 Shtator 2013: Fshati i vogël i Toconao-s është vendbanimi më i afërt me projektin më të madh që ka ekzistuar ndonjëherë në lidhje me astronominë, ALMA [1], Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (rrjeti i Madh Milimetrik/nënmilimetrik i Atakamës). Toconao ka më pak se 800 banorë dhe ndodhet 2475 metra mbi nivelin e detit në një oaz natyror të ushqyer nga një lumë që buron nga një mal i vogël në rrethinën e shkretëtirës më të thatë në botë, Atakamës. Lumi nuk ka ujë gjithë vitin, por fermerët vendas në mënyrë të zgjuar kanë ndërtuar një rrjet digash dhe kanalesh për të rregulluar rrjedhjen e ujit në mënyrë që të kenë prodhime bujqësore gjatë gjithë vitit. Kur shohim me kujdes në këtë foto, vihen re që disa ndërtesa janë bërë më material tradicional si qerpiç dhe gurë vullkanik, si Kisha e San Lukas-it dhe Kulla Bell, poshtë majtas në foto. Krahas punës së tyre ...

09 Shtator 2013: Kjo fotografi spektakolare e Cerro Armazones, e marrë nga Ambasadori i fotove të ESO-s Gerhard Hüdepohl, përfaqëson atë momentin e veçantë për fotografin: kur çdo gjë pozicionohet ashtu siç duhet për një fotografi perfekte. Hüdepohl është gjithashtu një inxhinier elektronik tek (VLT) i Observatorit Evropian të Jugut në Cerro Paranal, observatori më i avancuar në botë në fushën e astronomisë që studion dritën e dukshme si dhe struktura kryesore e ESO-s. Hüdepohl shkrepi këtë fotografi ndërsa ishte në një fluturim tregtar nga Antofagasta në Santiago. Menjëherë pasi zbriti nga aeroplani ndërmori fluturimin ideal nëpër Cerro Armazones – Hüdepohl nuk mund të kërkonte për kushte më të mira atmosferike. Duke shfrytëzuar rastin, ai mund të kapë këtë perspektivë jo të zakonshme lart mbi terrenin spektakolar. Kjo fotografi tregon Shkretëtirën e Atacama-s me një qartësi mahnitëse, me një rrugë të hollë zigzake që duket qartë në terrenin me pluhur. Kjo rrugë mund ...

02 Shtator 2013: Kërkuesi PESSTO i ESO-s ka kapur këtë pamje të Messier 74, një galaktikë spiralë mahnitëse me krahët e saj spirale shumë të përcaktuara, subjekti kryesor në këtë foto është objekti shtesë i shndritshëm i fundit të Korrikut 2013: Një supernova e Tipit II e quajtur SN 2013ej e cila është e dukshme si një yll i ndritshëm poshtë majtas në foto. Supernova të këtij tipi ndodhin kur ngjeshen bërthamat e yjeve masivë për shkak të gravitetit të tyre në fund të jetës së yllit. Kjo ngjeshje shkakton një shpërthim të fuqishëm që hedh lëndë larg nëpër hapsirë. Ndriçimi i këtij shpërthimi mund të jetë më i ndritshëm se e gjithë galaktika që e përmban dhe mund të jetë i dukshëm për vëzhguesit për disa javë ose edhe për disa muaj. PESSTO (Kërkuesi Spektroskopik Publik i ESO-s për Objektet e Përkohshëm) është projektuar për të studiuar objektet që shfaqen për një ...

26 Gusht 2013: This image, captured by ESO’s Very Large Telescope (VLT) at Paranal, shows a small part of the well-known emission nebula, NGC 6357, located some 8000 light-years away, in the tail of the southern constellation of Scorpius (The Scorpion). The image glows with the characteristic red of an H II region, and contains a large amount of ionised and excited hydrogen gas. The cloud is bathed in intense ultraviolet radiation — mainly from the open star cluster Pismis 24, home to some massive, young, blue stars — which it re-emits as visible light, in this distinctive red hue. The cluster itself is out of the field of view of this picture, its diffuse light seen illuminating the cloud on the centre-right of the image. We are looking at a close-up of the surrounding nebula, showing a mesh of gas, dark dust, and newly born and still forming stars.

19 Gusht 2013: Një perde e ndritshme me yje është sfondi i kësaj fotografie të bukur të marrë nga astronomi Håkon Dahle. Personi që qëndron përpara është vetë Håkon, i rrethuar vetëm nga dy nga kupolat e mëdha e të erëta të cilat mbulojnë malin e Observatorit La Silla të ESO-s. Shumë astronomë profesionalë janë gjithashtu fotografë të mirë – dhe kush mund ti fajësojë ata? Vendet ku ndodhet ESO në shkretëtirën e Atacama-s janë ndër vendet më të mira në Tokë përsa i përket vëzhgimit të yjeve, si dhe për fotografimin e qiellit natën. Håkon e mori këtë fotografi krahas vëzhgimeve të tij një javore tek teleskopi MPG/ESO 2.2. Gjatë kësaj kohe teleskopi përdorej nga dy grupe vëzhgimi, kështu Håkon kishte shansin të admironte natën me yje - si dhe ta kapte atë, që ne të tjerët të mund ta shihnim. Rruga e Qumështit është më e ndritshme në Hemisferën e Jugut ...

12 Gusht 2013: This beautiful image portrays the galaxies NGC 799 (below) and NGC 800 (above) located in the constellation of Cetus (The Whale). This pair of galaxies was first observed by the American astronomer Lewis Swift back in 1885. Located at a distance of about 300 million light-years, our face-on view allows us to clearly appreciate their shapes. Like the Milky Way — our galaxy — these objects are both spiral galaxies, with characteristic long arms winding towards a bright bulge at the centre. In the prominent spiral arms, a large number of hot, young, blue stars are forming in clusters (tiny blue dots seen in the image) whereas in the central bulge a large group of cooler, redder, old stars are packed into a compact, almost spherical region. At first glance, these galaxies look rather similar, but the devil is in the detail. Apart from the obvious difference in size, only ...

05 Gusht 2013: Kjo fotografi na shfaq një pamje nga lindja, e marrë nga Observatori i Paranal-it, në momentin fill pas perëndimit të Diellit. Ndriçimi portokalli i perëndimit si dhe Hëna shihen pas teleskopëve ndihmës të VLT-së me diametër prej 1.8 metra. Por kjo fotografi është më interesante falë një fenomeni atmosferik të njohur si Brezi i Venusit. Hija në ngjyrë gri në blu mbi horizont është hija e Tokës dhe ngjitur mbi atë është një shkëlqim në ngjyrë rozë. Ky fenomen formohet nga drita e skuqur e Diellit që ulet poshtë, e cila shpërhapet nga atmossfera e Tokës. Ky fenomen ndodh edhe pak përpara lindjes së Diellit. Një efekt i ngjashëm ndodh edhe gjatë eklipsit total të Diellit. Teleskopët e treguar në fotografi janë tre nga 4 Teleskopët Ndihmës me diametër 1.8 metra, të futura në mbështjelljen e tyre shumë kompakte. Këto teleskopë përdoren për vëzhgime interferometrike, në rastin kur dy ose ...

29 Korrik 2013: Spiral galaxies are usually very aesthetically appealing objects, and never more so than when they appear face-on. And this image is a particularly splendid example: it is the grand design spiral galaxy Messier 100, located in the southern part of the constellation of Coma Berenices, and lying about 55 million light-years from Earth. While Messier 100 shows very well defined spiral arms, it also displays the faintest of bar-like structures in the centre, which classifies this as type SAB. Although it is not easily spotted in the image, scientists have been able to confirm the bar’s existence by observing it in other wavelengths. This very detailed image shows the main features expected in a galaxy of this type: huge clouds of hydrogen gas, glowing in red patches when they re-emit the energy absorbed from newly born, massive stars; the uniform brightness of older, yellowish stars near the centre; and black ...

22 Korrik 2013: This dynamic image shows the New Technology Telescope (NTT) located at ESO’s La Silla Observatory in Chile. The distinctively shaped enclosure of the telescope appears blurred by movement in the picture, as the telescope rotates to point at its desired target. The photo was taken with a 30-second exposure. One of the first things you notice in this picture is that the telescope building has a peculiar angular shape on the outside, rather than the more common rounded dome design usually seen. Its design features have been much copied, including by ESO’s Very Large Telescope, but they were groundbreaking when the telescope was inaugurated in 1989. The NTT’s revolutionary design targets optimal image quality, for instance, through carefully controlled ventilation, which optimises airflow across the NTT, minimising the blurring caused by air turbulence inside. Just visible in the blur of this image are the large flaps that form a key ...

15 Korrik 2013: Kjo pamje e rrallë ajrore e Observatorit të Paranal-it u mor në Dhjetor 2012 nga Clémentine Bacri dhe, Adrien Normier, të cilët po fluturonin me një aeroplan ekologjik special ultra të lehtë [1] në një udhëtim 1-vjeçar rreth botës. Kjo pamje tregon bukurinë natyrale të panoramës si dhe shtëpinë e largët të konstruksionit më të mirë për astronominë, Teleskopi Shumë i Madh (VLT) i ESO-s, me katër njësitë e pavarura të tij secila me diametër 8 metra, i cili ndodhet në majën e Cerro Paranal-it. ESO aktualisht ka një partneritet me ORA me projektin “Wings for Science” një iniciativë jo fitimprurëse e cila i ofron mbështetje ajrore organizatave kërkimore publike. Dy anëtarët e ekuipazhit të projektit “Wings for Science” kryen dhe një fluturim mbi observatorët e Kilit të Veriut, krahas vendeve të tjera, përpara se ata të linin Amerikën e Jugut dhe të kërcenin për në Australi. Gjatë udhëtimit të ...

08 Korrik 2013: Astronomia dhe teleskopët mund të tërheqin dhe fëmijët tanë të vegjël. Për shkak të kuriozitetit të njeriut, astronomët i ndërtojnë instrumentet gjithmonë e më të mëdha në zona të vetmuara nëpër botë. Astronomi i ESO-s Julien Girard shkrepi këtë fotografi të lezetshme të vajzës së tij gjatë një dite familjare në Observatorin e Paranalit, në Andet e Kilit. Për efekt të perspektivës Maëlle e vogël duket sikur po shikon brenda kupolës së hapur të njërës prej teleskopëve ndihmës prej 1.8 metrash të Teleskopit Shumë të Madh (VLT) të ESO-s. Megjithëse teleskopët përdoren për kërkime shkencore serioze, astronomëve gjatë punës me to, u duket sikur luajnë me lojra gjigande. Julien Girard është një astronom i ESO-s dhe një Ambasador i fotove të ESO-s me bazë në Kili, dhe punon tek VLT. Ai është një shkencëtar i soecializuar rreth instrumenteve të optikës adaptive të NACO-s të montuar tek njësia numër 4 e ...

01 Korrik 2013: Në këtë fotografi, ne shohim antenat që do të bëhen pjesë e Rrjetit të Madh Milimetrik/nënmilimetrik të Atacama-s (ALMA). Të tre antenat në plan të parë, si dhe disa nga ato në sfond, janë ofruar nga ESO si pjesë e kontributit për ALMA-n, nëpërmjet një kontrate me partneritetin Evropian AEM [1]. Në total ESO ka dhënë 25 antena 12-metërshe. 25 antena të tjera janë dhënë nga partneri i Amerikës së Veriut, ndërsa pjesa tjetër, një paketë prej 12 antenash 7-metërshe dhe 4 antena 12-metërshe që përbëjnë Rrjetin Kompakt të Atacama-s, janë mundësuar nga partneri i Azisë Lindore. Antenat që shohim këtu ndodhen tek Ambjentet e Suportit Teknik (OSF), në një lartësi prej 2900 metrash në rrëzë të andeve të Kilit. Në plan të parë janë AEM-të, Vendi i Pajisjeve të Konstruksionit, ku antenat montohen dhe testohen në mënyrë rigoroze përpara se të dërgohen tek observatrori. Antenat mbrapa janë montuar dhe ...

24 Qershor 2013: Ajo që mund të duket si një qytet i të ardhmes nga një tregim fantastiko-shkencor, duke qëndruar mbi re, është Observatori që i ka shërbyer më shumë ESO-s, La Silla. Kjo fotografi u mor nga astronomi Alan Fitzsimmons ndërkohë që qëndronte pranë teleskopit 3.6 metra të ESO-s pak pas perëndimit të Diellit. Hëna ndodhet vetëm pak jashtë kontureve të fotos, duke mbuluar observatorin me një dritë të zymtë e cila reflektohet nga retë më poshtë. Shtylla shumë e zbehtë e dritës me ngjyrë të verdhë që ngrihet mbi retë dhe që është akoma e ndriçuar nga perëndimi i Diellit, është drita zodiakale. Ajo shkaktohet nga drita e Diellit e reflektuar nga grimcat e pluhurit ndërmjet Diellit dhe planetëve. Kjo mund të shihet vetëm pas perëndimit të Diellit ose para lindjes së tij, në periudha të veçanta të vitit, nga vende shumë të mira vëzhgimi si ajo e La Silla-s. Në ...

17 Qershor 2013: Në këtë fotografi elektrizuese, të marrë të Premten më 7 qershor 2013, një shkreptimë po shkarkon me tërbim mbi Cerro Paranal. Kupolat gjigande e të katër Njësive të Teleskopëve të VLT-së, secila prej tyre me lartësinë e një ndërtese 8-katëshe, duken si xhuxhe nën goditjen e stuhisë së fuqishme. Në të majtë të fotografisë, një yll i vetmuar ka lindur duke u bërë dëshmitar i kësaj shfaqjeje – vetëm një pikëz drite kundrejt një qielli të errët. Ky yll është Procioni, një yll dyfish i ndritshëm në konstelacionin e Qenit të vogël (The Lesser Dog). Retë mbi Observatorin e ESO-s në Paranal janë shumë të rralla. Mesatarisht, kjo zonë ka rreth 330 ditë me Diell në vit. Rrufetë janë edhe më të rralla, meqë observatori është pozicionuar në një nga vendet më të thata të tokës: Shkretëtira e Atacama-s në Kilin e Veriut, 2600 metra mbi nivelin e detit. Në ...

10 Qershor 2013: An unusual new video sequence shows the rapid brightening and slower fading of a supernova explosion in the galaxy NGC 1365. The supernova, which has been named SN 2012fr, was discovered by French astronomer Alain Klotz on the 27 October 2012. The images captured by the small TAROT robotic telescope, located at ESO’s La Silla Observatory in Chile, have been compiled to create this unique movie. Supernovae are the results of the explosive and cataclysmic deaths of certain types of stars. They are so brilliant that they can outshine their entire parent galaxy for many weeks before slowly fading from sight. The supernova 2012fr [1] was discovered by Alain Klotz on the afternoon of 27 October 2012. He was busy measuring the brightness of a faint variable star in an image from the TAROT (Télescope à Action Rapide pour les Objets Transitoires) robotic telescope at ESO’s La Silla Observatory, when ...

03 Qershor 2013: Tre planetë kërcejnë mbi La Silla Një dhuratë e vërtetë për fotografët dhe astronomët: në qiell po ndodh një fenomen i njohur si syzygy – kur tre (ose më shumë) trupa qiellorë pozicionohen afërsisht në vijë të drejtë në qiell. Kjo ngjarje quhet gjithashtu si një bashkim i afërt trefish kur trupat qiellorë kanë një gjatësi ekliptike të ngjashme. Natyrisht, ky pozicionim është vetëm një iluzion për shkak të perspektivës, por kjo nuk e bën atë më pak të veçantë. Në këtë rast, këto trupa janë tre planetë, dhe e vetmja gjë që nevojitet për të shijuar shfaqjen ështën një pamje e qartë e qiellit në drejtim të perëndimit të Diellit. Fatmirësisht, kjo është ajo që ndodhi për ambasadorin e fotove të ESO-s Yuri Beletsky, i cili kishte shansin të vërente këtë pamje spektakolare nga Observatori në La Silla i ESO-s në Kilin e veriut të Dielën më 26 Maj. ...

27 Maj 2013: Në pamje të parë, kjo pamje hipnotizuese mund të duket si valët e ujit të shkaktuara nga një gur që hidhet në një liqen. Në të vërtetë është rezultati i lëvizjes së dukshme të yjeve nëpër qiellin e jugut së bashku me pak magji të përdorur nga fotografi. Kjo fotografi u mor në Cerro Armazones, në majën e malit 3046 metra mbi nivelin e detit, i cili ndodhet në pjesën qëndrore të Shkretëtirës Atacama në Andet e Kilit. Shiritat e gjatë janë gjurmët e yjeve dhe secila prej tyre shënon rrugën e një ylli të vetëm nëpër qiellin e errët të natës. Duke lënë objektivin e kamerës hapur për një kohë të gjatë, mund të shohim lëvizjet e yjeve që nuk dallohen me sy të lirë. Edhe një kohë e ekspozimit prej 15 minutash është e mjaftueshme për të dhënë këtë efekt. Në këtë rast, fotografi bashkoi shumë ekspozime të ...