Mooi roze is niet lelijk
23 mei 2013
Het beste instrument ter wereld om naar het zichtbare heelal te kijken is vijftien jaar geworden. Van harte gefeliciteerd, Very Large Telescope! Om dit te vieren, heeft de telescoop een foto van dit feestje in de ruimte genomen. Het thema is: 'mooi roze is niet lelijk', en verspreid over de foto zijn felle discolampen en donkere ballonnen te zien.
Natuurlijk is dit niet echt een feestje in de ruimte, hoewel dat best leuk zou kunnen zijn! Wat de foto laat zien is een spectaculaire wolk van gas en stof die sterrenkundigen een 'stellaire kraamkamer' noemen. Diep in deze mooie roze wolk worden nieuwe sterren geboren. Helaas houdt het dikke stof het licht van sommige van deze nieuwgeboren sterren tegen, waardoor de Very Large Telescope hen niet kan zien.
Het schitterende licht van de jonge sterren laat de wolk gloeien in deze levendige kleur. Hun heldere licht schijnt op het materiaal rondom hen, en laat het gas gloeien. Waardoor is het roze? Doordat verschillende materialen met verschillende kleuren schijnen. De wolk bestaat grotendeels uit waterstofgas, het meest voorkomende gas in het heelal, en dat gloeit rood of roze op.
Tegen de achtergrond van het gloeiende, roze gas zien we wolken die eruitzien als ballonnen: deze dikke stofklompen noemen we Thackeray-globules. Ze hebben deze grappige vorm door de straling die van de blauwe, hete babysterren in de buurt afkomt. Door de hoge-energiestraling vallen ze in stukken uiteen, zoals klontjes boter die in een hete braadpan worden gegooid. Helaas zullen de globules zijn verwoest voordat ze nieuwe sterren kunnen vormen.
Geinig weetje: In zijn vijftienjarig bestaan heeft de Very Large Telescope veel grote ontdekkingen gedaan, waaronder de eerste foto van een planeet buiten ons zonnestelsel (hier te zien als een rode vlek). Ook heeft de telescoop metingen gedaan aan de leeftijd van ons melkwegstelsel. (Als je nieuwsgierig bent hiernaar: de Melkweg is ongeveer 13.600 miljoen jaar oud. Het zou moeilijk zijn om alle kaarsjes in een keer uit te blazen!)